Gegevens- en berichtenarchitectuur
Inhoud
Let op: Deze pagina is vervangen door StUF-standaarden
De gegevens- en berichtenarchitectuur is een onderdeel van de informatie-architectuur. De informatie-architectuur gaat over de inrichting van de informatiehuishouding van de gemeente. Daarbinnen verschaft de gegevensarchitectuur inzicht in de informatie die geacht wordt beschikbaar te zijn voor de gemeentelijke taakuitoefening. De berichtenarchitectuur verschaft, als onderdeel van de informatie-architectuur, inzicht in de mogelijkheden om informatie beschikbaar te krijgen.
Gegevens- en berichtenstandaarden[bewerken]
De gegevens- en berichtenarchitectuur geven we vorm met de GEMMA-gegevens- en -berichtenstandaarden. Deze richten zich op de uitwisseling van gegevens binnen een gemeente, tussen een gemeente en andere overheden en ten behoeve van de dienstverlening aan burgers en bedrijven. Zij maken effectieve digitale communicatie mogelijk tussen gemeentelijke taakvelden en met ketenpartners, bijvoorbeeld voor het gebruik van basis- en kerngegevens en het samenwerken aan zaken. Zo kan er intern en in ketens efficient worden samengewerkt. Daarnaast zorgen deze open standaarden ervoor dat keuzevrijheid van applicaties is geborgd. Open standaarden zijn namelijk niet software-specifiek.
Om ervoor te zorgen dat de uit te wisselen gegevens juist zijn en op de juiste manier worden gebruikt, dienen er goede afspraken gemaakt te worden over die gegevens. De structuur van de gegevens en de afspraken over de betekenis en de kwaliteitseisen daarvan leggen we vast in gegevensstandaarden die we informatiemodellen noemen.
Berichtenstandaarden beschrijven hoe de gegevens uit de informatiemodellen uitgewisseld worden tussen informatiesystemen, in- en extern. De gemeentelijke berichtenstandaarden zijn gebaseerd op het Standaard UitwisselFormaat, kortweg StUF. StUF schrijft de vorm voor waarin de gegevens uitgewisseld moeten worden en regelt onder meer de communicatie over verschillende ICT-infrastructuren. De structuren waarin gegevens uitgewisseld worden leggen we vast in berichtenstandaarden zoals sectormodellen en koppelvlakken.
Binnen GEMMA zijn diverse informatiemodellen, sectormodellen en koppelvlakken ontwikkeld. Daarnaast zijn door andere partijen berichtenstandaarden ontwikkeld op basis van StUF. Onderstaande figuur visualiseert deze standaarden in hun samenhang.
Gegevens- en StUF standaarden (uit model: GEMMA 2) - Toon SVG - Download als csv
Gegevensmanagement[bewerken]
Het benutten van de gegevens- en berichtenstandaarden vereist meer dan alleen het gebruiken van deze standaarden in software. Het is de uitdaging te managen dat de gemeente te allen tijde, voorspelbaar, kan beschikken over alle informatie die zij nodig heeft, van de juiste kwaliteit, tegen de verantwoorde kosten, en binnen wet- en regelgeving. Hoe u dat doet en daarbij de gegevens- en berichtenstandaarden inzet, daarover leest u meer op de pagina's over Gegevensmanagement.
Ondersteuning[bewerken]
Zoals hierboven blijkt, voorzien VNG Realisatie en andere organisaties in diverse gegevens- en berichtenstandaarden. Waar het om gaat is dat deze benut en gebruikt worden en blijven voldoen aan actuele informatiebehoeften. VNG Realisatie biedt daaraan ondersteuning die u aantreft op de ondersteuningspagina. Het betreft onder meer handreikingen, 'best practices', het beheermodel, tools en materiaal m.b.t. opleidingen. Ook vindt u daar de agenda's, verslagen en vergaderstukken van de bijeenkomsten van allerlei overleggroepen waarin de doorontwikkeling van de gegevens- en berichtenstandaarden begeleid wordt, zoals de Regiegroep Gegevens- en Berichtenstandaarden, de Expertgroep Informatiemodellen en de StUF Expertgroep.
Andere standaarden[bewerken]
Hierboven zijn de standaarden weergegeven op het gebied van gegevens en berichten waar we vanuit VNG Realisatie richting aan geven. Voor de ontwikkeling en de sturing op deze standaarden is er ondersteuning door regiegroep, expert- en werkgroepen. Daarnaast zijn er meer gegevens- en berichtenstandaarden waar gemeenten mee van doen hebben. Zie de GEMMA standaardenlijst voor alle relevante standaarden voor gemeenten.