Bedrijfsarchitectuur
De GEMMA bedrijfsarchitectuur beschrijft de belangrijkste gemeentelijke bedrijfsfuncties, bedrijfsobjecten en bedrijfsprocessen. Het doel is om gemeenten te ondersteunen bij het maken van een samenhangend bedrijfsmodel, dat de organisatie in staat stelt haar doelen te bereiken en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.
Onderstaande afbeelding toont de belangrijkste architectuurelementen binnen de bedrijfsarchitectuur en hun verhouding tot elkaar.
Bedrijfsarchitectuur elementen en onderlinge relaties (uit model: GEMMA kennismodel) - Toon SVG - Download als csv
Toelichting:
- Om als gemeente effectief en efficiënt producten en diensten te kunnen leveren worden 'bedrijfsprocessen' uitgevoerd door 'actoren' (met een bepaalde 'rol').
- Voor het uitvoeren van bedrijfsprocessen zijn in bepaalde taken gespecialiseerde 'bedrijfsfuncties' ingericht.
- Daarbij spelen binnen de gemeente bekende 'bedrijfsobjecten' een rol.
- De bedrijfsarchitectuur wordt ondersteund door de informatiearchitectuur waarin elementen zoals 'applicaties' en 'data' zijn beschreven.
Onderstaande definities zijn afkomstig uit het GEMMA-begrippenkader:
| Bedrijfsfunctie | Activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn. | Financieel management, Personeelsmanagement |
| Bedrijfsobject | Een concept dat binnen een bepaald domein wordt gebruikt en betekenis heeft. | Belasting, Uitkering, Paspoort |
| Bedrijfsproces | Reeks opeenvolgend uit te voeren activiteiten die bijdraagt aan een specifiek resultaat, zoals de levering van een Product of Dienst. | Vergunningverlening, Paspoortverstrekking |
Bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten beschrijven en structureren de belangrijkste activiteiten, competenties en begrippen binnen een gemeente. Daarbij gaat het vooral om het ‘wat’ en niet om het 'hoe'. Hierdoor veranderen ze niet zo vaak en zijn ze voor langere termijn bruikbaar. Bijvoorbeeld om gemeentelijk taken en verantwoordelijkheden te verdelen of om te dienen als hulpmiddel bij het inrichten van de gemeentelijke informatievoorziening.
Bij bedrijfsprocessen gaat het meer om het 'hoe'. De GEMMA beschrijft welke processen gemeenten kennen en wat er nodig is om die goed in te richten en uit te voeren. In vergelijking met bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten is daarbij sprake van meer diversiteit en dynamiek. Bij het inrichten van processen spelen zaken een rol zoals lokaal beleid, cultuur, capaciteit en beschikbare informatievoorziening. Een gemeente kan ervoor kiezen om voor de ondersteuning van processen gebruik te maken van een generiek (zaak)systeem, terwijl een andere gemeente kiest voor een veelheid aan taakspecifieke applicaties.
De GEMMA procesarchitectuur is daarom generiek (‘breed toepasbaar’) van aard, waardoor een gemeente er op een bij haar situatie passende manier gebruik van kan maken. Bijvoorbeeld om haar processen overeenkomstig de GEMMA indeling te structureren en benoemen. Iets dat de samenwerking met andere gemeenten vereenvoudigt.
Producten
Meer informatie
- Ontwikkelen van bedrijfsarchitectuur volgens de TOGAF Architecture Development Method