Wat is een standaard

Onder een standaard verstaan we: "een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode". Standaarden spelen een belangrijke rol binnen de GEMMA omdat ze helpen om informatievoorziening en bedrijfsvoering van gemeenten bruikbaar en vergelijkbaar in te richten.

"In de ICT gebruiken we standaarden om te voorkomen dat iedereen op zijn eigen manier gaat werken. Er zijn afspraken om gegevens snel en foutloos uit te wisselen, voor betere beveiliging en om ze makkelijker en toegankelijker te maken voor iedereen. Met standaarden versoepelen we de samenwerking tussen het bedrijfsleven, de burger en de overheid" - Forum Standaardisatie

Standaarden zijn voor gemeenten een belangrijk middel. Onder andere omdat ze bijdragen aan:

• Betere samenwerking, zowel bedrijfsmatig als binnen de informatievoorziening.
• Meer herbruik van door anderen ontwikkelde oplossingen.
• Grotere technologie- en leverancieronafhankelijkheid.

De GEMMA standaardenlijst toont een overzicht van de voor gemeenten meest relevante standaarden. Gebruik van een standaard kan aanbevolen of verplicht zijn. GEMMA architectuurproducten beschrijven waar en wanneer het gebruik van een standaard aanbevolen of verplicht is.

Vaststellen of wordt voldaan een standaard levert informatie op over al dan niet aanwezige functionaliteit. De GEMMA beschrijft voor alle referentiecomponenten welke standaarden ze moeten gebruiken. Bijvoorbeeld om te garanderen dat ze goed kunnen samenwerken met andere componenten. De GEMMA Softwarecatalogus toont voor ieder opgenomen softwarepakket welke referentiecomponenten en daarbij behorende standaarden zijn geïmplementeerd.

Binnen de GEMMA spelen onderstaande soorten standaarden een belangrijke rol:

• API-standaarden die  werken volgens de REST-architectuurstijl. Voor het ontwerp van dit type standaarden gelden de REST-API Design Rules. Gebruik van dit standaarden past binnen de overheidsbrede API-Strategie voor de Nederlandse overheid.

• StUF-standaarden voor geautomatiseerde data-uitwisseling gebaseerd op het Standaard Uitwisseling Formaat (StUF). De StUF-standaarden worden, voor zover daaraan behoefte is, de komende jaren gefaseerd vervangen door API-standaarden.

• Informatiemodellen: gestructureerde beschrijvingen van de structuur, semantiek en de eigenschappen van informatie over dingen in de werkelijkheid. Nodig om alle betrokken duidelijkheid te verschaffen over de betekenis en samenhang van concepten en bijvoorbeeld bruikbaar als startpunt voor het ontwikkelen van API-standaarden. Informatiemodellen in de GEMMA voldoen aan de Metamodel voor Informatiemodellen (MIM) standaard.

Een belangrijk voordeel van gebruik van API-standaarden boven StUF-standaarden is dat er wordt aangesloten bij wereldwijde industriestandaarden. Daardoor is gebruik te maken van wereldwijd opgedane ervaring en tooling en begrijpen softwareontwikkelaars API's sneller en beter. Werken met API-standaarden past bij GEMMA's service-oriëntatie architectuurstijl en de informatiekundige visie Common Ground. De 'Thema-architectuur Werken met API's' beschrijft wat er nodig is om effectief en verantwoord met API's te kunnen werken en hoe goede API-standaarden er uit zien.

Standaarden

• API-standaarden:
  • API-standaarden algemeen

• StUF-standaarden:
  • StUF-standaarden algemeen
  • StUF Berichtenstandaard
  • StUF Sectormodellen en Koppelvlakken

• Informatiemodellen:
  • Basis- en Kerngegevens (RSGB)
  • Zaken (RGBZ)
  • Zaaktypen (ImZTC)
• Toelichting GEMMA standaardenlijst
• GEMMA standaardenlijst
• Handreiking selectielijst

Meer informatie

• Informatie over standaarden op vng.nl:
  • GGU en standaarden
  • Overzicht vastgestelde standaarden(VNG.nl)

• Informatie over standaarden op forumstandaardisatie.nl:
  • Aanbevolen en verplichte standaarden
  • Gebruik van standaarden per rol
  • Beslisboom relevante standaarden

• Compliancy testen:
  • StUF-testplatform
  • API-testplatform

Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.

Een samenhangende set Diensten, Bedrijfsobjecten en/of Representaties die onder in een Overeenkomst beschreven voorwaarden kan worden afgenomen.

Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s)).

De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van de organisatie.

Het opleggen van een bepaalde norm of standaard voor het ontwerp, de constructie, het testen of gebruiken van een product of proces.

Normatieve en descriptieve documenten die huidige/toekomstige architectuur van een organisatie/domein schetsen.

Betekenisvolle gegevens.

Afkorting voor 'Standaard Uitwisseling Formaat': een berichtenstandaard met afspraken over de basisprincipes voor het uitwisselen van gegevens tussen applicaties in het gemeentelijke veld.

Leer van de betekenis van woorden en woordgroepen

Afkorting van 'application programming interface': een manier om twee of meer computerprogramma's met elkaar te laten communiceren. Het is een soort software-interface die een dienst aanbiedt aan andere stukjes software.

Een manier van denken in termen van services, service-based ontwikkeling en de uitkomsten van services.

Betekenisvolle gegevens.