Bedrijfsarchitectuur: verschil tussen versies

Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(12 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Cocreatie
{{Publicatie
|Cocreatiepublicatie=Cocreatie
|Redactiestatus=Actueel
|Redactiestatus=Actueel
|GEMMAOnlinebeheerder=Beheerder Bedrijfsarchitectuur
|Paginastatus=publiceren
|Wikibeheerder=Beheerder Bedrijfsarchitectuur
}}
}}
[[Category:OBLX]]
 
[[Category:Basisarchitectuur]]
[[Category:Basisarchitectuur]]
De bedrijfsarchitectuur beschrijft de producten en diensten die gemeenten aan burgers en bedrijven leveren, de functies en objecten die daarbij een rol spelen en de manier waarop processen worden uitgevoerd.  
__NOTOC__
De GEMMA bedrijfsarchitectuur beschrijft de belangrijkste gemeentelijke bedrijfsfuncties, bedrijfsobjecten en bedrijfsprocessen. Het doel is om gemeenten te ondersteunen bij het maken van een samenhangend bedrijfsmodel, dat de organisatie in staat stelt haar doelen te bereiken en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.  


Hoewel gemeenten in hoofdlijnen dezelfde taken hebben kennen ze, vaak met goede redenen, een andere organisatie-inrichting. Een referentiearchitectuur zoals de GEMMA kan niet in detail beschrijven hoe alle gemeenten moeten worden ingericht maar kan wel in algemene termen beschrijven wat voor producten en diensten er worden geleverd, welke functies en objecten daarbij betrokken zijn en hoe daarvoor benodigde processen in zijn algemeenheid zijn in te richten.  
Onderstaande afbeelding toont de belangrijkste architectuurelementen binnen de bedrijfsarchitectuur en hun verhouding tot elkaar.  {{ToonView|viewid=e9252746-8d4a-418c-bef7-f4112efbcb0b|modelid=7382f25e-04b1-443e-abe5-00fa6e7212c4|label=Bedrijfsarchitectuur elementen en onderlinge relaties}}<!--GEMMA kennismodel huidig (ArchiMateView)-->Toelichting:
*Om als gemeente effectief en efficiënt producten en diensten te kunnen leveren worden 'bedrijfsprocessen' uitgevoerd door 'actoren' (met een bepaalde 'rol').
*Voor het uitvoeren van bedrijfsprocessen zijn in bepaalde taken gespecialiseerde 'bedrijfsfuncties' ingericht.
*Daarbij spelen binnen de gemeente bekende 'bedrijfsobjecten' een rol.
*De bedrijfsarchitectuur wordt ondersteund door de informatiearchitectuur waarin elementen zoals 'applicaties' en 'data' zijn beschreven.
Onderstaande definities zijn afkomstig uit het [[GEMMA Begrippenkader|GEMMA-begrippenkader]]:
{| class="wikitable"
|Bedrijfsfunctie
|Activiteiten  die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of  competenties nodig zijn.
|Financieel  management, Personeelsmanagement
|-
|Bedrijfsobject
|Een  concept dat binnen een bepaald domein wordt gebruikt en betekenis heeft.
|Belasting,  Uitkering, Paspoort
|-
|Bedrijfsproces
|Reeks  opeenvolgend uit te voeren activiteiten die bijdraagt aan een specifiek  resultaat, zoals de levering van een Product of Dienst.
|Vergunningverlening,  Paspoortverstrekking
|}
Bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten beschrijven en structureren de belangrijkste activiteiten, competenties en begrippen binnen een gemeente. Daarbij gaat het vooral om het ‘wat’ en niet om het 'hoe'. Hierdoor veranderen ze niet zo vaak en zijn ze voor langere termijn bruikbaar. Bijvoorbeeld om gemeentelijk taken en verantwoordelijkheden te verdelen of om te dienen als hulpmiddel bij het inrichten van de gemeentelijke informatievoorziening.


Onderstaande afbeelding toont de belangrijkste elementen binnen de bedrijfsarchitectuur en hoe zij zich tot elkaar verhouden:
Bij bedrijfsprocessen gaat het meer om het 'hoe'. De GEMMA beschrijft welke processen gemeenten kennen en wat er nodig is om die goed in te richten en uit te voeren. In vergelijking met bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten is daarbij sprake van meer diversiteit en dynamiek. Bij het inrichten van processen spelen zaken een rol zoals lokaal beleid, cultuur, capaciteit en beschikbare informatievoorziening. Een gemeente kan ervoor kiezen om voor de ondersteuning van processen gebruik te maken van een generiek (zaak)systeem, terwijl een andere gemeente kiest voor een veelheid aan taakspecifieke applicaties.


* Om als gemeente effectief en efficient producten en diensten te kunnen leveren worden er 'bedrijfsprocessen' uitgevoerd door 'actoren' (met een bepaalde 'rol').
De GEMMA procesarchitectuur is daarom generiek (‘breed toepasbaar’) van aard, waardoor een gemeente er op een bij haar situatie passende manier gebruik van kan maken. Bijvoorbeeld om haar processen overeenkomstig de GEMMA indeling te structureren en benoemen. Iets dat de samenwerking met andere gemeenten vereenvoudigt.  
* Voor het uitvoeren van bedrijfsprocessen zijn in bepaalde taken gespecialiseerde 'bedrijfsfuncties' ingericht (generiek of domeinspecifiek).
* Daarbij spelen binnen gemeente bekende 'bedrijfsobjecten' een rol.  
* Aan de onderkant van de afbeelding is zichtbaar hoe elementen uit de informatiearchitectuur zoals 'applicaties' en 'data' (behorend tot de informatiearchitectuur) . De informatiearchitectuur is daarmee ondersteunend aan de bedrijfsarchitectuur.


<br>
{{ToonView|viewid=e9252746-8d4a-418c-bef7-f4112efbcb0b|modelid=7382f25e-04b1-443e-abe5-00fa6e7212c4|label=Bedrijfsarchitectuur elementen en onderlinge relaties}}<!--GEMMA kennismodel huidig (ArchiMateView)-->
<!-- <div class="row">
<div class="col"> 
[[Bestand:GEMMA Bedrijfslaag.png|alt=GEMMA bedrijfslaag met oa bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten|gecentreerd|miniatuur|600x600px|Bedrijfsarchitectuur-elementen en onderlinge relaties]]
</div>
</div> -->
{{Landingspagina
{{Landingspagina
|titel1  = Producten
|titel1  = Producten
|inhoud1 =  
|inhoud1 =  
* [[Toelichting bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten]]
* [[Bedrijfsfunctiemodel|Bedrijfsfuncties algemeen]]
* [[Bedrijfsfunctiemodel]]  <!-- |Beschrijving van breed toepasbare gemeentelijke bedrijfsfuncties]] -->
* [[GEMMA_Domeinarchitecturen|Bedrijfsfuncties per domein]]
* [[Bedrijfsobjectenmodel]] <!-- |Bedrijfsobjecten waarover gegevens worden vastgelegd.]] -->
* [[Bedrijfsobjecten]]
* [[Bedrijfsfunctie- en objectenmodel]] <!-- |Model met bedrijfsfuncties en daaraan gerelateerde bedrijfsobjecten]] -->
* [[GEMMA_Procesarchitectuur|Bedrijfsprocessen]]
* [[GEMMA_Procesarchitectuur|Procesarchitectuur]]: principes en afspraken voor het inrichten van gemeentelijke bedrijfsprocessen.
* [[Procesarchitectuur_Best_practices|Bedrijfsprocessen best-practices]]
* [[GEMMA_Domeinarchitecturen|Domeingebonden bedrijfsfuncties]]: Bedrijfsfuncties die specifiek zijn voor een gemeentelijk domein.
* [[Bedrijfsprocessen omgevingswet]]
 
|titel2  = Meer informatie
|titel2  = Meer informatie
|inhoud2 =  
|inhoud2 =  
* [[Bedrijfsprocessen omgevingswet]]
* Ontwikkelen van bedrijfsarchitectuur volgens de [https://pubs.opengroup.org/architecture/togaf92-doc/arch/chap07.html TOGAF Architecture Development Method]
* Ontwikkelen van bedrijfsarchitectuur volgens de [https://pubs.opengroup.org/architecture/togaf92-doc/arch/chap07.html TOGAF Architecture Development Method]
|hoogte = 400px
|hoogte = 250px
}}
}}

Huidige versie van 25 apr 2024 om 02:00


De GEMMA bedrijfsarchitectuur beschrijft de belangrijkste gemeentelijke bedrijfsfuncties, bedrijfsobjecten en bedrijfsprocessen. Het doel is om gemeenten te ondersteunen bij het maken van een samenhangend bedrijfsmodel, dat de organisatie in staat stelt haar doelen te bereiken en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Onderstaande afbeelding toont de belangrijkste architectuurelementen binnen de bedrijfsarchitectuur en hun verhouding tot elkaar.

Bedrijfsarchitectuur elementen en onderlinge relaties (uit model: GEMMA kennismodel) - Toon SVG - Download als csv

Toelichting:

  • Om als gemeente effectief en efficiënt producten en diensten te kunnen leveren worden 'bedrijfsprocessen' uitgevoerd door 'actoren' (met een bepaalde 'rol').
  • Voor het uitvoeren van bedrijfsprocessen zijn in bepaalde taken gespecialiseerde 'bedrijfsfuncties' ingericht.
  • Daarbij spelen binnen de gemeente bekende 'bedrijfsobjecten' een rol.
  • De bedrijfsarchitectuur wordt ondersteund door de informatiearchitectuur waarin elementen zoals 'applicaties' en 'data' zijn beschreven.

Onderstaande definities zijn afkomstig uit het GEMMA-begrippenkader:

Bedrijfsfunctie Activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn. Financieel management, Personeelsmanagement
Bedrijfsobject Een concept dat binnen een bepaald domein wordt gebruikt en betekenis heeft. Belasting, Uitkering, Paspoort
Bedrijfsproces Reeks opeenvolgend uit te voeren activiteiten die bijdraagt aan een specifiek resultaat, zoals de levering van een Product of Dienst. Vergunningverlening, Paspoortverstrekking

Bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten beschrijven en structureren de belangrijkste activiteiten, competenties en begrippen binnen een gemeente. Daarbij gaat het vooral om het ‘wat’ en niet om het 'hoe'. Hierdoor veranderen ze niet zo vaak en zijn ze voor langere termijn bruikbaar. Bijvoorbeeld om gemeentelijk taken en verantwoordelijkheden te verdelen of om te dienen als hulpmiddel bij het inrichten van de gemeentelijke informatievoorziening.

Bij bedrijfsprocessen gaat het meer om het 'hoe'. De GEMMA beschrijft welke processen gemeenten kennen en wat er nodig is om die goed in te richten en uit te voeren. In vergelijking met bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten is daarbij sprake van meer diversiteit en dynamiek. Bij het inrichten van processen spelen zaken een rol zoals lokaal beleid, cultuur, capaciteit en beschikbare informatievoorziening. Een gemeente kan ervoor kiezen om voor de ondersteuning van processen gebruik te maken van een generiek (zaak)systeem, terwijl een andere gemeente kiest voor een veelheid aan taakspecifieke applicaties.

De GEMMA procesarchitectuur is daarom generiek (‘breed toepasbaar’) van aard, waardoor een gemeente er op een bij haar situatie passende manier gebruik van kan maken. Bijvoorbeeld om haar processen overeenkomstig de GEMMA indeling te structureren en benoemen. Iets dat de samenwerking met andere gemeenten vereenvoudigt.

Deze pagina is het laatst bewerkt op 25 apr 2024 om 02:00.