Wat is de GEMMA-referentiearchitectuur?


De GEMMA-referentiearchitectuur is onderdeel van de GEMMA. Op de pagina 'wat is GEMMA?' zijn de andere GEMMA-onderdelen beschreven.

De GEMMA-referentiearchitectuur is de landelijke referentiearchitectuur voor gemeenten – een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun informatievoorziening en hun processen. De GEMMA helpt gemeenten om ontwikkelingen waarbij IT een rol speelt in samenhang aan te sturen. De GEMMA zorgt daarnaast ook voor inzicht en overzicht, waarop bestuur en management besluitvorming kan baseren en helpt om de samenwerking tussen gemeenten onderling en met ketenpartners mogelijk te maken.

De GEMMA is een referentiearchitectuur en beschrijft een logische, generieke structuur die voor alle gemeenten toepasbaar is. Gemeenten verschillen qua organisatie-inrichting en visie van elkaar verschillen moeten ze de producten en diensten van GEMMA zodanig vertalen dat ze geschikt zijn voor hun specifieke situatie. De GEMMA bestaat uit een set van architectuurprincipes, een bedrijfsarchitectuur en een informatie- en applicatiearchitectuur.

Bedrijfsarchitectuur[bewerken]

De GEMMA-bedrijfsarchitectuur is het startpunt van werken onder architectuur en bestaat uit de procesarchitectuur, een bedrijfsfunctiemodel en bedrijfsobjectenmodel. De bedrijfsarchitectuur beschrijft wat de gemeente doet, welke organisatieonderdelen dat doen en hoe de gemeente dat doet. De bedrijfsarchitectuur vormt hiermee de basis voor de informatiearchitectuur. Andersom geldt dat veranderingen in de informatiearchitectuur aanleiding kunnen zijn voor het aanpassen van om de bedrijfsarchitectuur.

Informatie- en applicatiearchitectuur[bewerken]

De GEMMA Informatie- en applicatie-architectuur beschrijft de inrichting van de informatievoorziening. Denk aan informatiefuncties, gegevens, applicaties en landelijke voorzieningen. Deze architectuur is als landelijke referentie ontwikkeld en is richtinggevend bij de inrichting van de gemeentelijke informatievoorziening.

Een belangrijk onderdeel van de informatie- en applicatiearchitectuur zijn referentiecomponenten. Een referentiecomponent is een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van het gemeentelijk applicatielandschap. Denk hierbij aan een Mijngemeentecomponent, waarmee burgers online toegang geboden wordt tot persoonlijke informatie en gepersonaliseerde digitale dienstverlening, of een WMO-component, die functionaliteit biedt voor uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning.

Naast functionaliteit zijn voor veel referentiecomponenten ook één of meerdere aanbevolen of verplichte normen en standaarden gedefinieerd. Zo’n standaard kan nodig zijn om gegevensuitwisseling mogelijk te maken tussen verschillende componenten. De WMO-component biedt bijvoorbeeld verplicht ondersteuning voor de iWMO-standaard om gegevens uit te wisselen met zorgverleners. Andere standaarden hebben andere doelen, zoals de Digitoegankelijk-norm die toegankelijkheid van (overheids-)websites en apps waarborgt. Het voldoen aan deze norm is verplicht voor een aantal (referentie)componenten die (deels) direct door burgers gebruikt worden, zoals de Mijngemeentecomponent.

Softwarecatalogus[bewerken]

De GEMMA Softwarecatalogus is gebaseerd op de GEMMA-referentiearchitectuur. Leveranciers koppelen in de Softwarecatalogus softwareproducten die zij aanbieden aan referentiecomponenten, en geven daarbij aan welke functionaliteit hun producten leveren en welke standaarden die ondersteunen.

Relatie met de Thema-architectuur Common Ground[bewerken]

De GEMMA-referentiearchitectuur beschrijft een structuur die aansluit bij de bestaande inrichting van de gemeentelijke informatievoorziening in voor gemeenten herkenbare elementen. De Thema-architectuur Common Ground illustreert als doelarchitectuur waar gemeenten met die informatievoorziening naartoe willen. Op weg naar dat doel zal de inrichting van de informatievoorziening bij gemeenten veranderen. Daarmee veranderen ook de structuur en de concepten die nodig zijn om die op generieke wijze te beschrijven, en dus de GEMMA-referentiearchitectuur.

Om deze verandering mogelijk te maken is een nieuwe versie van het GEMMA kennismodel uitgebracht. Het nieuwe kennismodel sluit beter bij het lagenmodel van het Gegevenslandschap en introduceert een aantal nieuwe elementen. Een aantal daarvan, zoals diensten, interfaces en een onderscheid tussen 'aanbieders' en 'afnemers' bij referentiecomponenten zullen de komende periode hun weg naar de GEMMA-referentiearchitectuur vinden. De relatie tussen de referentiearchitectuur en het Gegevenslandschap is verder beschreven op de pagina 'Relatie referentiearchitectuur en Gegevenslandschap'.

Deze pagina is het laatst bewerkt op 29 feb 2024 om 14:01.