Thema-architectuur Common Ground

Aanleiding

Digitalisering heeft gemeenten in staat gesteld om betere dienstverlening aan burgers en bedrijven te leveren. In de loop der jaren is echter een complex informatielandschap ontstaan met 'silo-systemen' waarin functionaliteit en data zijn opgesloten. Samenwerking verloopt daardoor moeizaam is vergt vaak hoge kosten. Gemeenten kunnen hierdoor niet meer goed voldoen aan steeds strengere wordende wet- en regelgeving en worden belemmerd in het bieden van hedendaagse dienstverlening zoals burgers en bedrijven die gewend zijn bij commerciële partijen.

Doel

Onder de noemer 'Common Ground' werken gemeenten samen met partners aan het realiseren van een fundamenteel andere inrichting van de gemeentelijke informatievoorziening. Doel daarvan is om gemeenten in staat te stellen hun bedrijfsvoering en dienstverlening op een flexibele en verantwoorde manier te kunnen verbeteren. Gemeenten willen zo meer regie krijgen op hun eigen informatievoorziening en de afhankelijkheid van softwareleveranciers te verminderen. Common Ground is onderdeel van de Samen Organiseren-beweging waar gemeenten samenwerken, van elkaar leren en elkaar versterken.

Architectuur

Voor Common Ground is een informatiearchitectuur ontwikkeld waarin functioneel afgebakende applicatiecomponenten gestandaardiseerd samenwerken. Gegevens worden, binnen- en buitengemeentelijk, eenmalig vastgelegd en gebruikt binnen verschillende processen. De informatiekundige visie Common Ground beschrijft de belangrijkste informatiekundige uitgangspunten. Om de benodigde informatiearchitectuur te verduidelijken is het Common Ground vijflaagsmodel ontwikkeld. Dit model toont hoe dienstafnemers en dienstaanbieders samenwerken en welke soorten functionaliteit daarbij nodig zijn. De thema-architectuur beschrijft hoe invulling kan worden gegeven aan benoemde functies.

Om de Common Ground doelen te kunnen realiseren is vergaande standaardisatie nodig. Hergebruik van data vereist afspraken over syntax, semantiek en samenhang van data en voor het effectief hergebruik van data moeten gestandaardiseerde API's beschikbaar zijn. Het liefst met een overheidsbreed karakter maar waar dit (nog) niet kan geldend voor alle gemeenten. Zo wordt het mogelijk om effectief, efficiënt en veilig data uit te wisselen en stapsgewijs samen toe te werken naar optimaal ingerichte gemeentelijke informatievoorziening. Realisatie van de gewenste informatievoorziening is ambitieus en uitdagend en vereist langdurige inzet van alle betrokken partijen. De GEMMA als referentiearchitectuur schrijft niet voor via welke aanpak realisatie moet plaatsvinden maar gezamenlijke kaders en uitgangspunten kunnen daarbij uiteraard wel nuttig zijn. Gemeenten hebben daarom in de vorm van realisatieprincipes beschreven via welke aanpak en werkwijze zij te werk willen gaan.

Producten

• Aanleiding vernieuwing gemeentelijke informatievoorziening
• Informatiekundige visie Common Ground met Leidraad
• Common Ground informatiearchitectuurprincipes
• Common Ground informatiearchitectuur
• Common Ground vijflaagsmodel en toelichting modelopbouw en gebruik
• Uitwerking van Common Ground generieke functies

Uitwerking van informatiefuncties:

• Autorisatie en authenticatie
• Logging van verwerking van gegevens
• Register van verwerkingsactiviteiten
• Samenhang PDC, UPL, zaaktypen en verwerkingsregister
• (Conceptarchitectuur) Duurzaam toegankelijk informatiebeheer

Diversen:

• Globaal programma van eisen voor pakketsoftware met bewerkbare tabel
• Zaakgericht werken en Common Ground (PDF, 416 kB)
• User stories voor informatiebeveiliging
• Beveiligingsrichtlijnen voor API's en webservices

Meer informatie
Website commonground.nl:

• De visie
• Het programma
• Architectuur
• Principes

Practices:

• Ontwikkeling van front-end component KISS door Dimpact
• Logging van verwerking door gemeente Nijmegen

Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van de organisatie.

De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. (Synoniem van: Data )

De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Het opleggen van een bepaalde norm of standaard voor het ontwerp, de constructie, het testen of gebruiken van een product of proces.

Leer van de betekenis van woorden en woordgroepen

Afkorting van 'application programming interface': een manier om twee of meer computerprogramma's met elkaar te laten communiceren. Het is een soort software-interface die een dienst aanbiedt aan andere stukjes software.

De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

Sjabloonoplossing voor de architectuur van een bepaald domein.

Betekenisvolle gegevens.