Vernieuwing van de GEMMA en gemmaonline.nl: toen nu en straks

9 december 2024

De afgelopen 2 jaren waren bewogen jaren voor zowel de GEMMA als voor de website gemmaonline.nl waarop de GEMMA wordt gepubliceerd. Het was dan ook de hoogste tijd om de GEMMA en gemmaonline.nl rigoureus te gaan snoeien en een make-over te geven. Wil je weten wat er, zowel binnen de GEMMA zelf als binnen gemmaonline.nl, zoal is verbeterd lees dan verder.

Mede op basis van feedback van gemeenten zijn bij het saneren van de GEMMA en de website gemmaonline.nl uitgangspunten gehanteerd zoals: ‘compact’, ‘overzichtelijk’, 'begrijpelijk' en ‘toegankelijk’. Om in lijn daarmee te kunnen werken was het nodig om basale vragen te beantwoorden, zoals welke doelgroepen we onderkennen, wat wel en niet tot de GEMMA behoort, wat de status van aanwezige content is en wat geactualiseerd of verwijderd moest worden, etcetera. De resultaten hiervan zijn ondertussen zichtbaar geworden en hebben tot een flink aantal verbeteringen geleid.

Om een indruk te geven van wat er zoal is gebeurd staan hierna eerst een aantal GEMMA-gerelateerde verbeteringen en worden daarna een aantal verbeteringen van de website gemmaonline.nl beschreven.

Een aantal plaatsgevonden activiteiten om de GEMMA te verbeteren:

De GEMMA heeft een nieuwe indeling gekregen, waardoor duidelijker is welke architectuurproducten de GEMMA kent en waar die zijn gepositioneerd.
De afstemming tussen de NORA en de GEMMA is verbeterd. Waar mogelijk zijn NORA-onderdelen hergebruikt. Bijvoorbeeld bij ‘Strategie en motivatie’ en het GEMMA Begrippenkader.
De architectuur voor Common Ground is in de vorm van een thema-architectuur onderdeel van de GEMMA geworden. De website commonground.nl verwijst hiernaar, waardoor duidelijker is geworden hoe de relatie tussen Common Ground en de GEMMA is.
Het GEMMA Archimate-model is vernieuwd en er is betere documentatie die beschrijft hoe van Archimate en het GEMMA-model gebruik is te maken.
De GEMMA-bedrijfsobjecten zijn vernieuwd, waarbij afstemming is op het Gemeentelijk GegevensModel.
De GEMMA-basisarchitectuur is uitgebreid met een Technische Architectuur waarin technologieservices en -componenten zijn beschreven.

De webstie gemmaonline.nl is de belangrijkste plaats om kennis van de GEMMA op te doen. Hieronder een aantal uitgevoerde activiteiten om de website .nl te verbeteren:

Er is een volledig nieuwe website ingericht met:
- 90% minder tekstpagina’s dan voorheen (!)
- er is een archief ingericht
- een compact hoofdmenu dat de indeling van de GEMMA volgt
- landingspagina’s met een toegankelijke introductie van onderwerpen
- een ‘broodkruimelpad’ boven pagina’s om niet te verdwalen
- moderne vormgeving, gebruik van de VNG-huisstijl en goede toegankelijkheid.
Alle pdf-documenten zijn omgezet naar compacte, geactualiseerde wiki-tekstpagina’s.
Er wordt uitleg gegeven over inhoud en gebruiksmogelijkheden van de GEMMA (bijv. via de menuoptie ‘Over GEMMA’).
Er zijn afbeeldingen en filmpjes gemaakt om complexe onderwerpen op een begrijpelijke manier toe te lichten.
Inhoud die niet tot de GEMMA behoort heeft een andere plek gekregen. Meer bestuurlijke toelichting op architectuur en de GEMMA staat op vng.nl. De specificaties van door VNG ontwikkelde standaarden is nu te vinden via standaarden.vng.nl.

Bovenstaande verbeteracties geven een beeld van wat er de afgelopen 2 jaren zoal is gedaan om de GEMMA beter bruikbaar te maken voor gemeenten en leveranciers. Daarnaast zijn er nog een aantal lopende en geplande verbeteracties, zoals een vernieuwing van de GEMMA Procesarchitectuur, het begrijpelijker maken van gegenereerde Archimate diagrammen en het op elkaar afstemmen van begrippenkaders. Lerend van het verleden is ook aandacht geschonken aan de randvoorwaarden om goed beheer en doorontwikkeling mogelijk te maken. Gelet op alle maatschappelijke en technologische ontwikkelingen zal immers (ook) de GEMMA zich continu moeten blijven ontwikkelen.