Nieuwe thema-architectuur Eventorientatie

22 oktober 2024

Wat is de overeenkomst tussen een sensor die een gemeten temperatuur doorgeeft, een bericht dat bepaalde basisgegevens zijn gewijzigd en een melding op je smartphone dat je favoriete voetbalclub heeft gescoord? In alle gevallen worden er gegevens verstrekt over een plaatsgevonden gebeurtenis. Zo’n bericht met gegevens over een gebeurtenis noemen we een ‘event’. Wordt het event verstrekt aan een partij met het doel hem op de hoogte te stellen dat de gebeurtenis heeft plaatsgevonden dan spreken we over 'notificeren'.

Events zijn er in allerlei maten en soorten en worden de hele dag door gepubliceerd en ontvangen. Werken met events kan ook voor gemeenten grote voordelen opleveren. Maar het vraagt vaak een andere denkwijze en andere architectuurkeuzes. Reden om binnen de GEMMA de thema-architectuur eventoriëntatie op te nemen.

Onder een event verstaan we binnen de GEMMA: ‘een gegevensrecord dat een gebeurtenis en de context ervan weergeeft’. Events kunnen betrekking hebben op allerlei soorten gebeurtenissen en uit allerlei bronnen afkomstig zijn. Het kan bijvoorbeeld gaan om een plaatsgevonden levensgebeurtenis, over iets dat een slim apparaat heeft geconstateerd of het kan een melding betreffen dat bepaalde gegevens binnen een registratie zijn gewijzigd. De thema-architectuur Eventoriëntatie beschrijft onder meer wat events zijn, wat event-driven architectuur is, hoe applicaties via events met elkaar kunnen communiceren, welke standaarden daarbij bruikbaar zijn en hoe partijen elkaar via events kunnen notificeren.

In verhouding tot sectoren zoals banken, logistiek en retail wordt er binnen de overheid nog weinig event-driven gewerkt. Een reden daarvoor is dat daarvoor een andere denkwijze nodig is en het nieuwe eisen stelt aan organisaties en door hen gebruikte applicaties. Onder andere in het project ‘Mijn Services’, waar gemeenten intensief aan deelnemen, worden events gezien als een belangrijk middel om de gemeentelijke dienstverlening en de afstemming op overheidsbrede voorzieningen te verbeteren.

Om het maken en verwerken van events te vergemakkelijken wordt er overheidsbreed gestandaardiseerd. Bijvoorbeeld met behulp van de NL GOV profile for CloudEvents standaard die beschrijft welke standaard attributen moeten worden gebruikt om plaatsgevonden gebeurtenissen te beschrijven.

Gelet op de belangrijke rol van events en notificeren voor gemeenten biedt de GEMMA nu de verdiepende thema-architectuur Eventoriëntatie.

Object met gegevens die door de bron is bedoeld voor ontvangst door een of meer ontvangende actoren of systemen.

Iets dat binnen of buiten een organisatie is gebeurd en binnen die organisatie of daarbuiten gevolgen heeft.

De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

Systematische en meestal in een informatiesysteem opgeslagen beschrijving van instanties van concepten.

De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.

Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.