GEMMA Begrippenkader
Het GEMMA Begrippenkader is de verzameling van begrippen die relevant zijn binnen de context van de GEMeentelijke Model Architectuur ( GEMMA). Duidelijkheid over wat bepaalde termen betekenen helpt om verwarring en dubbelzinnigheid te voorkomen en vergemakkelijkt effectieve communicatie en begrip. Voor andere domeinen of sectoren bestaan andere begrippenkaders. Mis je een begrip of heb je een vraag neem dan contact op via GEMMAOnline@VNG.nl.
Begripsdefinities worden bij voorkeur overgenomen uit bestaande begrippenkaders. Als elders gedefinieerde begrippen de betekenis binnen de GEMMA niet duidelijk genoeg omschrijven wordt een eigen definitie gebruikt. Belangrijke bronnen voor het definiëren van begrippen zijn:
| Bron | Toelichting |
|---|---|
| NORA | Het begrippenkader van de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur |
| GEMMA | Specifiek voor gebruik binnen de GEMMA vastgestelde begrippen |
| GEMMA-Kennismodel | Het GEMMA-Kennismodel waarmee binnen GEMMA gebruikte architectuurelementen en hun onderlinge samenhang met behulp van de ArchiMate architectuurbeschrijvingstaal zijn beschreven |
| TOGAF | Het wereldwijd gebruikte The Open Group Architecture Framework |
| Wikipedia | Wikipedia als bron voor breed gebruikte begripsomschrijvingen (zowel .org als .nl) |
Door de Informatiebeveiligingsdienst voor gemeenten (IBD) zijn begrippen rondom informatiebeveiliging gedefinieerd.
Voor naamgeving en betekenis is gebruik gemaakt van de in ontwikkeling zijnde Nederlandse standaard voor het beschrijven van begrippen:
- Voorkeursterm: een label dat in een specifieke taal het geprefereerde lexicale label is
- Definitie: een verwoording van de betekenis van een begrip waarmee het begrip kan worden onderscheiden van andere begrippen
- Bron: een document of resource op het web waaruit de betekenis van een begrip is afgeleid
- Voorbeeld: een notitie die meer duidelijkheid geeft over het gebruik van een begrip
- Alternatieve term: een label die gebruikt kan worden als alternatief voor de voorkeursterm van een object, maar niet de voorkeur heeft
Aantal begrippen: 116
| Voorkeursterm | Definitie | Bron | Voorbeeld | Alternatieve term |
|---|---|---|---|---|
| API | Afkorting van 'application programming interface': een manier om twee of meer computerprogramma's met elkaar te laten communiceren. Het is een soort software-interface die een dienst aanbiedt aan andere stukjes software. | NORA | SCSI-apparaatinterface, ODBC-databaseinterface, Remote service API's als WOZ Bevragen-API, BAG Individuele Bevragingen API | |
| API Gateway | Een toegangspunt voor API's dat verzoekverwerking uitvoert op basis van gedefinieerd beleid inclusief authenticatie, autorisatie, toegangscontrole, SSL/TLS-offloading, routering en load balancing. | GEMMA | Kong, NGINX | |
| API-standaard | Een, generieke of specifieke, standaard die gebruik van een of meer API’s mogelijk maakt | GEMMA | REST-API Design Rules, Zaken API, BAG Bevragen API | |
| Aanbieder | De actor of applicatie die iets aanbiedt dat door een afnemer is af te nemen. | GEMMA | Dienstenaanbieder, Gegevensaanbieder | |
| Actor | Een organisatie, afdeling daarbinnen of persoon die activiteiten kan uitvoeren. | GEMMA-Kennismodel | Een persoon, organisatie, afdeling | |
| Afnemer | De actor of applicatie die iets afneemt dat door een aanbieder wordt aangeboden. | GEMMA | Dienstenafnemer, Gegevensafnemer | |
| Applicatie | Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf. | Wikipedia | Vergunningenapplicatie, Subsidieapplicatie | |
| Applicatie-architectuur | Een beschrijving van de structuur en interactie van de applicaties die belangrijke bedrijfsfuncties ondersteunen en gegevens beheren. | TOGAF | Vormt samen met de data-architectuur de informatie-architectuur | |
| Applicatie-event | Iets dat binnen of buiten een applicatie is gebeurd en binnen die applicatie of daarbuiten gevolgen heeft. | GEMMA-Kennismodel | Besluit vastgelegd, Verhuizing verwerkt | |
| Applicatie-interface | Door een Applicatiecomponent aangeboden interface die (andere) Applicatiecomponenten, Nodes of Actoren Applicatieservices kunnen gebruiken. | GEMMA-Kennismodel | ZGW Documenten API, Waardering Onroerende Zaken (WOZ) Bevragen API, BAG API Individuele Bevragingen | |
| Applicatie-service | In een service gebundelde functionaliteit die gebruikt kan worden middels één of meerdere Applicatie-interfaces. | GEMMA-Kennismodel | Documentbeheer-service, Subsidieberekening-service | |
| Applicatiecomponent | Een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces. | GEMMA-Kennismodel | Onlinebetalingcomponent, Documentregistratiecomponent | |
| Architectuur | De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie. | ISO/IEC 42010 | Bedrijfsarchitectuur, Informatiearchitectuur, Solutionarchitectuur | |
| Architectuurmodel | Een weergave van een bepaald onderwerp. Een architectuurmodel geeft een kleinschalige, vereenvoudigde en/of abstracte weergave van het onderwerp. | TOGAF | Common Ground Vijflaagsmodel, Informatiemodel RGBZ | |
| Architectuurprincipe | Een kwalitatieve intentieverklaring waaraan de architectuur moet voldoen. | TOGAF | 'Lever een kanaal-onafhankelijk resultaat', 'Bouw diensten modulair op' | |
| Architectuurproducten | Normatieve en descriptieve documenten die huidige/toekomstige architectuur van een organisatie/domein schetsen. | NORA | Architectuurprincipes, architectuurmodel, gegevensstandaard | |
| Architectuurrepository | Een database met alle architectuurelementen, relaties en architectuurplaten conform de ArchiMate beschrijvingstaal. | GEMMA | GEMMA Architectuurrepository | |
| Authenticatie | Het aantonen dat degene die zich identificeert ook daadwerkelijk degene is die zich als zodanig voorgeeft: ben je het ook echt? Authenticatie noemt men ook wel verificatie van de identiteit. | NORA | Autheniseren via een door de Wet digitale overheid (WDO) toegestaan middel. Bijvoorbeeld DigiD of eHerkenning. | |
| Authentiek gegeven | In een registratie opgenomen gegeven dat bij wettelijk voorschrift als authentiek is aangemerkt. | GEMMA | Burgerservicenummer, Geslachtsnaam | |
| Autorisatie | Het proces van het toekennen van rechten voor de toegang tot geautomatiseerde functies en/of gegevens in ICT voorzieningen. | NORA | Autorisatie van gebruikers, autorisatie van applicaties | |
| BBN | Afkorting van 'basisbeveiligingsniveau': een minimaal vereist niveau van informatiebeveiliging. | BIO en GEMMA | =BBN1, BBN2, BBN3 | |
| Basisgegeven | Een in een basisregistratie opgenomen gegeven. | (Stelselarchitectuur van het Heden) | Burgerservicenummer, Geboortedatum | |
| Basisregistratie | Een door de overheid officieel aangewezen registratie met daarin gegevens van hoogwaardige kwaliteit, die door alle overheidsinstellingen verplicht en zonder nader onderzoek, worden gebruikt bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken. | digitaleoverheid.nl | BasisRegistratie Personen, Basisregistratie Adressen en Gebouwen Basisregistraties zijn bronregistraties. | |
| Bedrijfsarchitectuur | De inrichting van organisatie, producten en processen binnen een organisatie. | GEMMA | GEMMA Bedrijfsarchitectuur, Wilma Bedrijfsarchitectuur | |
| Bedrijfsfunctie | Activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn. | GEMMA-Kennismodel | Financieel management, Personeelsmanagement | |
| Bedrijfsobject | Een concept dat binnen een bepaald domein wordt gebruikt en betekenis heeft. | GEMMA-Kennismodel | Belasting, Uitkering, Paspoort | |
| Bedrijfsproces | Reeks opeenvolgend uit te voeren activiteiten die bijdraagt aan een specifiek resultaat, zoals de levering van een Product of Dienst. | GEMMA-Kennismodel | Vergunningverlening, Paspoortverstrekking | |
| Beleidsdomein | Een afgebakend gebied binnen gemeenten waarvoor specifieke beleidsmaatregelen, regels en verantwoordelijkheden gelden. | GEMMA | Burgerzaken, Onderwijs, Economie | |
| Beleidskader | Beleidskader is gebaseerd op bestaand overheidsbeleid (Nationaal en Europees) en op de instrumenten die in het kader van dat beleid zijn ontwikkeld, zoals wetten, regelgeving, Kamerstukken en bestuursakkoorden | NORA | Algemene Verordening Gegevensbescherming, wet basisregistratie personen | |
| Bericht | Object met gegevens die door de bron is bedoeld voor ontvangst door een of meer ontvangende actoren of systemen. | Wikipedia | Een email, een bestand met gegevens in XML of JSON formaat. | |
| Betrouwbaarheid | De mate waarin de organisatie zich voor de informatievoorziening kan verlaten op een informatiesysteem. De betrouwbaarheid van een informatiesysteem is daarmee de verzamelterm voor de begrippen beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid. | NORA | ||
| Betrouwbaarheidsniveau | Mate waarin vertrouwen kan worden gesteld in een identificatiemiddel, gebaseerd op de mate van zekerheid waarmee attributen, identiteiten, identificatiemiddelen en/of bevoegdheden zijn vastgesteld. | NORA | eIDAS niveau laag substantieel en hoog, eHerkenning EH2 EH2+ EH3 en EH4 | |
| Bronregistratie | Een meervoudig te gebruiken registratie met betrouwbare data | GEMMA | Basisregistratie Personen, Kernregistratie medewerkers | |
| Burgers en bedrijven | Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord. | NORA | Een burger, bedrijf of instelling. | |
| Capability | Een vermogen waarover een organisatie, persoon of systeem beschikt. | Archimate | Bezwaarafhandeling, Relatiebeheer, Klantenservice | |
| Cloud computing | Een model voor het mogelijk maken van alomtegenwoordige, handige, on-demand netwerktoegang tot een gedeelde pool van configureerbare computerbronnen (bijvoorbeeld netwerken, servers, opslag, applicaties en diensten) die snel kunnen worden geleverd en vrijgegeven met een minimale beheersinspanning of interactie met de serviceprovider. | NORA | ||
| Data | Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. | NORA | Persoonlijke data, statistische data | |
| Data-architectuur | Een beschrijving van de structuur van de belangrijkste soorten en bronnen van data binnen de organisatie. | TOGAF | Vormt samen met de applicatie-architectuur de informatie-architectuur | |
| Dataobject | Samenhangende set gegevens die geautomatiseerd kan worden verwerkt. | GEMMA-Kennismodel | Vergunning, Subsidie, Klant | |
| Dienst | Een afgebakende prestatie van een persoon of organisatie (de dienstverlener), die voorziet in een behoefte van haar omgeving (de dienstafnemer(s)). | NORA | Paspoortverstrekking, Onderhoud openbare ruimte | |
| Dienstverlener | De persoon of organisatie die voorziet in het leveren van een afgebakende prestatie (dienst) aan haar omgeving (de afnemers). | NORA | Gemeente, waterschap | |
| Doelarchitectuur | Beschrijving van de gewenste situatie in architectuur ("Soll"). Kan van toepassing zijn op een domein of organisatie en is de tegenhanger van de beschrijving van "gestolde" architectuur ("Ist"-situatie). | NORA | ||
| Domein-architectuur | Architectuur voor een specifiek domein | GEMMA | Domeinarchitectuur bestuur, sociaal, ruimte, publieksdiensten, openbare orde en veiligheid, ondersteuning | |
| Enterprise-architectuur | Architectuur die de huidige en toekomstige organisatiehuishouding en het transformatiepad daartussen beschrijft (“van Ist naar Soll”) | NORA | ||
| GDI-Architectuur | Het deel van de overheidsarchitectuur dat de inrichting van de Gemeenschappelijke Digitale Infrastructuur (GDI) betreft en hiervoor richtinggevende afspraken, standaarden en generieke voorzieningen beschrijft. | NORA | ||
| GEMMA | De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen. | GEMMA | ||
| Gebeurtenis | Iets dat binnen of buiten een organisatie is gebeurd en binnen die organisatie of daarbuiten gevolgen heeft. | GEMMA-Kennismodel | Vergunningaanvraag ingediend, Persoon overleden, Document gewijzigd | |
| Gebruiker | Iedere persoon, organisatie of functionele eenheid die gebruik maakt van een informatiesysteem. | NORA | Burger die online een aanvraag indient, ambtenaar die gebruik maakt van een informatiesysteem | |
| Gegeven | Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat. | NORA | Is binnen de GEMMA een alternatieve term voor 'data'. | |
| Gegevensmanagement | Het integraal en beheerst verwerken van gegevens in een organisatie zowel op strategisch tactisch als operationeel niveau met als doel de gewenste kwaliteit en beschikbaarheid te realiseren. | NORA | ||
| Gegevensuitwisseling | Het verstrekken aan en ontvangen van gegevens tussen (informatiesystemen van) overheidsorganisaties onderling en (informatiesystemen van) andere organisaties of personen. | NORA | Belastingaangifte door burger of bedrijf, verstrekking van persoonsgegevens aan overheidsorganisaties | |
| Generiek | Voor alle gevallen geldend, niet specifiek. | NORA | Generieke Digital Infrastructuur, Generieke applicatieservices | |
| Generieke functie | Een vermogen dat een organisatie bezit of nodig heeft om belangrijke doelstellingen te bereiken. | GEMMA | Authenticeren, Inzage geven, Machtigen en vertegenwoordigen | |
| IAM | Identity and Access Management (IAM) is vrij vertaald het beheer om er voor te zorgen dat de juiste "identiteiten" (denk daarbij vooral aan personen of computers), voor de juiste redenen en op het juiste moment toegang krijgen tot de juiste faciliteiten. | NORA | ||
| Identificatie | Het bekend maken van de identiteit van personen, organisaties of IT-voorzieningen. | NORA | ||
| Identificatiemiddel | Een materiële en/of immateriële eenheid die identificatiegegevens bevat waarmee de identiteit van een persoon is aan te tonen | NORA | Paspoort, rijbewijs | |
| Identiteit | De eenheid van wezen, volkomen overeenstemming en gelijkheid. Dat wat uniek of eigen is aan iets of iemand. Het kan daarbij gaan om zowel personen als organisaties of landen. | NORA | ||
| Informatie | Betekenisvolle gegevens. | NORA | Persoonsgegevens, technische specificaties | |
| Informatie-architectuur | De inhoudelijke relaties en samenhang tussen toepassingen en gegevensverzamelingen onderling. | Wikipedia | Omvat de applicatie-architectuur en data-architectuur | |
| Informatie-object | Een op zichzelf staand geheel van gegevens met een eigen identiteit. | NORA | Document, databasegegeven, emailbericht (zaak)dossier | |
| Informatiebeveiliging | Het proces van vaststellen van de vereiste betrouwbaarheid van informatiesystemen in termen van vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit alsmede het treffen, onderhouden en controleren van een samenhangend pakket van bijbehorende maatregelen. | NORA | ||
| Informatiehuishouding | Het totaal aan regels en voorzieningen gericht op de informatiestromen en –opslag of archivering ter ondersteuning van de primaire processen. | NORA | ||
| Informatiekundige visie Common Ground | De visie die beschrijft welke informatiekundige veranderingen onder de noemer 'Common Ground' worden nagestreefd | GEMMA | ||
| Informatiemodel | Gestructureerde beschrijving van de structuur, semantiek en de eigenschappen van informatie over dingen in de werkelijkheid. | Metamodel Informatie Modellering | Basis- en Kerngegevens (RSGB), Zaakgericht werken (RGBZ), Informatiemodel Zaaktypen (ImZTC) | |
| Informatiesysteem | Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie. | NORA | Managementinformatiesysteem, Geografisch informatiesysteem | |
| Informatievoorziening | Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van de organisatie. | Wikipedia | ||
| Infrastructuur | Het geheel van voorzieningen dat nodig is om een land of organisatie, zoals een bedrijf of een instelling, goed te laten functioneren. | NORA | Computers, opslagvoorzieningen, netwerken | |
| Interactie | Interactie in de context van overheidsdienstverlening betreft de (digitale) gegevensuitwisseling en wisselwerking tussen burgers en bedrijven en de overheid(sorganisaties). | NORA | ||
| Interface | In de informatica is een interface een gedeelde grens waarover twee of meer afzonderlijke componenten van een computersysteem informatie uitwisselen. De uitwisseling kan plaatsvinden tussen software, computerhardware, randapparatuur, mensen en combinaties hiervan. | Wikipedia.org | Gebruikers-interface, Applicatie-interface | |
| Intermediair | Actor of applicatie die bemiddelt tussen aanbieders en afnemers | GEMMA | Arbeidsbemiddelaar, Messagebroker-applicatie | |
| Interoperabiliteit | Het vermogen van organisaties (en hun processen en systemen) om effectief en efficiënt informatie te delen met hun omgeving. | NORA | Interoperabiliteit gaat zowel over informatieverwerking, bedrijfsprocessen als technische voorzieningen. | |
| JSON | JavaScript Object Notation (JSON) is een lichtgewicht, op tekst gebaseerd, taalonafhankelijk gegevensuitwisselingsformaat. | JSON-specificatie | ||
| Kanaal | Communicatiekanaal dat bij de dienstverlening wordt gebruikt. Elk kanaal kent verschillende vormen waarin informatie kan worden gedeeld. | NORA | Balie, email, sms | |
| Kennismodel | Beschrijving van architectuurobjecten en hun onderlinge samenhang met behulp van concepten uit de ArchiMate architectuurbeschrijvingstaal | GEMMA | GEMMA-Kennismodel, NORA-Kennismodel | |
| Kernregistratie | Een door een organisatie tot bronregistratie benoemde registratie. Kernregistraties zijn bronregistraties. | GEMMA | Kernregistratie Medewerkers | |
| Kernwaarde | Fundamentele overtuigingen, gebaseerd op maatschappelijke waarden, waar overheidsdienstverlening aan moet voldoen. | NORA | Vertrouwen, Veilig, Toekomstgericht, Doeltreffend, Doelmatig | |
| Klantbeeld | Een overzicht van de voorkeuren en behoeften van de klant op basis van geagregeerde klancontactinformatie | NORA | ||
| Knooppunt | Een voorziening of organisatie die het afnemers makkelijk maakt aan te sluiten op beschikbare gegevensbronnen, waaronder de basisregistraties. | NORA | Gemeentelijk gegevensknooppunt, PDOK | |
| Kwaliteitsdoel | Gewenste kenmerken van overheidsdienstverlening vanuit het perspectief van de wensen van de samenleving, de burgers en bedrijven (het wat) | NORA | Transparant, Vertrouwelijk, Duurzaam | |
| Leveringsvoorwaarden | De op schrift gestelde voorwaarden op basis waarvan standaard de levering van diensten plaatsvindt. | NORA | ||
| Lokale gegevens | Die gegevens die binnen één overheidsorganisatie gebruikt en beheerd worden. | NORA | Medewerkerregistratie | |
| Metagegevens | Gegevens die context, inhoud, structuur en vorm van informatie en het beheer ervan door de tijd heen beschrijven. | NORA | ||
| Metamodel Informatiemodellering | Metamodel voor het maken van informatiemodellen. | Metamodel Informatiemodellering | ||
| Microservice | Een variant van de SOA-architectuurstijl waarin applicaties bestaan uit los gekoppelde, fijnmazige services die communiceren via lichtgewicht protocollen. | Wikipedia | ||
| Natuurlijk persoon | Een mens van vlees en bloed. | NORA | ||
| Niet-natuurlijk persoon | Een rechtspersoon of een samenwerkingsverband zonder rechtspersoonlijkheid. | NORA | ||
| Notificatie | Een bericht met als doel om iets of iemand ergens van op de hoogte te stellen. | GEMMA | Bericht over een nieuwe e-mail, bericht over een nieuwe zaak | |
| Overheidsorganisatie | Met het begrip 'overheidsorganisaties' wordt zowel gedoeld op overheden als op semi-overheid- en private organisaties met een publieke taak. | NORA | ||
| Patroon | De herbruikbare vorm van een oplossing voor een ontwerpprobleem | Wikipedia | Request-Reply, Publish-Subscribe | |
| Procesarchitectuur | Onderdeel van de bedrijfsarchitectuur met principes en afspraken voor het inrichten van bedrijfsprocessen. | GEMMA | GEMMA Procesarchitectuur | |
| Processpecifieke gegevens | Gegevens die zelfs binnen een organisatie niet gedeeld worden en alleen voor dat ene proces gebruikt worden. | NORA | Berekende gegevens nodig voor een volgende processtap | |
| Product | Een samenhangende set Diensten, Bedrijfsobjecten en/of Representaties die onder in een Overeenkomst beschreven voorwaarden kan worden afgenomen. | GEMMA-Kennismodel | Uitkering, Subsidie, Paspoort | |
| Project Start Architectuur | Concreet en doelgericht ICT-architectuurkader waarbinnen een project moet worden uitgevoerd. | NORA | ||
| REST | Afkorting voor de Representational State Transfer architectuurstijl voor gedistribueerde hypermedia systemen | Roy Fielding | ||
| REST API | Application Programming Interfaces die voldoen aan ontwerprichtlijnen van de REST-architectuurstijl | Wikipedia | ||
| RESTful API | Application Programming Interfaces die gedeeltelijk voldoen aan ontwerprichtlijnen van de REST-architectuurstijl | Wikipedia | ||
| Referentiearchitectuur | Sjabloonoplossing voor de architectuur van een bepaald domein. | Wikipedia | GEMMA, NORA, GDI-Architectuur | |
| Referentiecomponent | Een type applicatiecomponent dat binnen een referentiearchitectuur benoemd is als elementair bouwblok | GEMMA | Belastingencomponent, Zoekmachinecomponent | |
| Registratie | Systematische en meestal in een informatiesysteem opgeslagen beschrijving van instanties van concepten. | NORA | Basisregistratie personen, zakenregister | |
| Requirement | Een eis die geldt voor een specifiek informatiesysteem of onderdeel daarvan binnen de architectuur. | GEMMA-Kennismodel | Voldoet aan de Baseline Informatie Overheid, Ondersteunt een benoemde standaard | |
| Semantiek | Leer van de betekenis van woorden en woordgroepen | NORA | ||
| Service | Een door een applicatie geleverde dienst (te gebruiken via applicatieinterfaces). | GEMMA | Spelling-service, Documentopvraag-service | |
| Service-georiënteerde architectuur | Een architectuurstijl gebaseerd op service-oriëntatie. | SOA Source Book The Open Group | NORA, GEMMA | |
| Service-oriëntatie | Een manier van denken in termen van services, service-based ontwikkeling en de uitkomsten van services. | SOA Source Book The Open Group, Wikipedia | ||
| Service-register | Register met gegevens over services en interfaces. | GEMMA | developer.overheid.nl | |
| Solution-architectuur | Beschrijving van de gewenste oplossing van een specifiek probleem, of het eindresultaat van een project. | NORA | ||
| StUF | Afkorting voor 'Standaard Uitwisseling Formaat': een berichtenstandaard met afspraken over de basisprincipes voor het uitwisselen van gegevens tussen applicaties in het gemeentelijke veld. | GEMMA | StUF-BG, StUF-Zaken | |
| Standaard | Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode. | Wikipedia | HTTP, Digikoppeling, REST-API Design Rules | |
| Standaardisatie | Het opleggen van een bepaalde norm of standaard voor het ontwerp, de constructie, het testen of gebruiken van een product of proces. | Wikipedia | ||
| Stelsel | Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren. | NORA | Stelsel van basisregistraties, Digitaal Stelsel Omgevingswet, PKIoverheid, eHerkenning, Diginetwerk, Peppol | |
| Taakspecifieke applicatie | Applicatie voor uitvoering van een specifiek takenpakket binnen een bepaald domein. | GEMMA | Belastingen-, verkiezingen-, monumenten-, verkeersregelinstallatie-applicaties | |
| Technische architectuur | Een beschrijving van de structuur en interactie van de technologiediensten en technologiecomponenten. | TOGAF | ||
| Voorziening | Groepering van services die aan afnemers worden aangeboden, met als doel het bevorderen van uniformiteit en efficiëntie binnen de overheid. | NORA | DigiD, PKI-Overheid, Berichtenbox Burger | |
| Wallet | Een apparaat (ook wel: device), online service of softwareprogramma dat vertrouwelijke gegevens kan bevatten, zoals persoonlijke attributen, identificatiegegevens, inloggegevens en bankpassen, en dat de bezitter in staat stelt digitale transacties uit te voeren, zoals aantonen van zijn identiteit, attributen verstrekken en betalingen te doen. | NORA | Yivi (voorheen IRMA), Apple-Wallet | |
| XML | Extensible Markup Language (XML) is een standaard van het World Wide Web Consortium voor de syntaxis van formele opmaaktalen waarmee men gestructureerde gegevens kan weergeven in de vorm van platte tekst. | Wikipedia | ||
| Zaak | Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden. | NORA | Aanvraag parkeervergunning, Bezwaar aanslag OZB |