Definitie referentiecomponent

Voor het beschrijven van verschillende soorten software wordt binnen architectuur gebruik gemaakt van het begrip "applicatiecomponent". Archimate kent als definitie: "An application component represents an encapsulation of application functionality aligned to implementation structure, which is modular and replaceable."

Voortbouwend op het begrip 'applicatiecomponent' kent de GEMMA het begrip 'referentiecomponent': "een type applicatiecomponent dat binnen een referentiearchitectuur benoemd is als elementair bouwblok". In het geval van de GEMMA gaat het om applicatiecomponenten die functioneren als elementair bouwblok binnen de gemeentelijke informatievoorziening.

Gebruik in de GEMMA

De GEMMA gebruikt referentiecomponenten in architectuurmodellen en architectuurbeschrijvingen die het gemeentelijk applicatielandschap beschrijven. Bijvoorbeeld voor het tonen van:

• applicatieservices die door de referentiecomponenten worden gerealiseerd.
• bedrijfsfuncties die door de referentiecomponenten worden ondersteund.
• het gebruik van bepaalde referentiecomponenten binnen gemeentelijke domeinen.

Voor een goede samenwerking tussen componenten moet duidelijk zijn welke component waarvoor verantwoordelijk is en hoe er mee kan worden gecommuniceerd. De GEMMA beschrijft daarom voor iedere referentiecomponent welke services hij moet realiseren en van welke standaarden daarbij gebruik moet worden gemaakt.

Gebruik door gemeenten en leveranciers

De GEMMA referentiecomponenten zijn bruikbaar als eenduidig en neutraal hulpmiddel bij architectuur, ontwerp en beschrijving van applicaties. Gemeenten kunnen ze gebruiken bij het in kaart brengen van hun informatielandschap. Ze worden daardoor ontlast en het biedt mogelijkheden om inrichtingen met elkaar te vergelijken of om een applicatielandschap te rationaliseren. Leveranciers kunnen de referentiecomponenten gebruiken om te zorgen dat ze software ontwikkelen die goed past in het gemeentelijk informatielandschap. Bijvoorbeeld door de juiste functionaliteit te realiseren en door van de benoemde standaarden gebruik te maken.

De GEMMA softwarecatalogus gebruikt de GEMMA referentiecomponenten om architectuur en in de praktijk gebruikte softwarepakketten met elkaar te verbinden. Leveranciers geven per pakket aan welke referentiecomponent(en) worden gerealiseerd en gemeenten leggen vast voor welke referentiecomponent(en) zij een pakket gebruiken. Gemeenten kunnen dan bijvoorbeeld een architectuurmodel exporteren dat laat zien door welke in gebruik zijnde applicatie(s) de GEMMA referentiecomponenten worden gerealiseerd.

Om te claimen dat een softwarepakket een bepaalde GEMMA referentiecomponent realiseert moet niet alleen aan de bijbehorende functionele eisen zijn voldaan, maar moet het product ook aantoonbaar als zelfstandig product zijn te kopen, installeren, beheren en gebruiken.

Soorten componenten

Componenten kunnen in een aantal opzichten van elkaar verschillen:

• Ze kunnen gemeentebreed worden gebruikt (bijvoorbeeld een 'Documentregistratiecomponent') of alleen binnen een bepaald domein en/of voor een specifieke taak (bijvoorbeeld een 'Monumentencomponent').
• Ze kunnen veel functies in zich hebben (bijvoorbeeld een 'Burgerzakencomponent') of een klein aantal specifieke functies (bijvoorbeeld een 'Cameratoezichtcomponent').
• Ze kunnen ook binnen andere soorten organisaties in gebruik zijn (bijvoorbeeld een 'Financieel component') of specifiek voor gemeenten zijn ontwikkeld (bijvoorbeeld een 'Belastingencomponent').

Naamgeving

De naam van een referentiecomponent beschrijft een groep bij elkaar horende functionaliteit. Bijvoorbeeld Regiecomponent of Inkoopcomponent .

De naam eindigt bij voorkeur op 'component' zodat wordt voorkomen dat een referentiecomponent wordt verward met gerelateerde begrippen als 'informatiesysteem', 'softwarepakket', 'applicatiefunctie' en 'applicatieservice'. Correct gebruik in een zin is bijvoorbeeld: "Een gemeente koopt bijvoorbeeld een Documentmanagementsysteem dat 2 GEMMA referentiecomponenten realiseert: een Documentbeheercomponent en een Documentregistratiecomponent".

De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.

Een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces.

De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

Een type applicatiecomponent dat binnen een referentiearchitectuur benoemd is als elementair bouwblok

Sjabloonoplossing voor de architectuur van een bepaald domein.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van de organisatie.

Een weergave van een bepaald onderwerp. Een architectuurmodel geeft een kleinschalige, vereenvoudigde en/of abstracte weergave van het onderwerp.

Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf.

Een samenhangende set Diensten, Bedrijfsobjecten en/of Representaties die onder in een Overeenkomst beschreven voorwaarden kan worden afgenomen.

Een samenhangend geheel van gegevensverzamelingen en de daarbij behorende personen, procedures, processen en programmatuur alsmede de voor het informatiesysteem getroffen voorzieningen voor opslag, verwerking en communicatie.