Verbeteringen GEMMA (update)
Inhoud
| 16 januari 2023 |
In het laatste kwartaal van 2022 zijn verschillende acties uitgevoerd om de GEMMA te verbeteren. Daarbij hebben de werkzaamheden zich gericht op de volgende aspecten:
- Inhoud: Doel en typering van de GEMMA verduidelijken
- Eenduidigheid: GEMMA-begrippen beschrijven en consistent gebruiken
- Samenhang: de relatie tussen GEMMA en Common Ground verduidelijken.
- Bruikbaarheid: betere GEMMA-teksten en doelgroep-ondersteuning op GEMMA Online.
- Toegankelijkheid: betere vormgeving, layout en toegankelijkheid van GEMMA Online.
Hieronder volgt een korte toelichten per aspect. Sommige verbetering zijn al doorgevoerd, andere zullen de komende maanden zichtbaar worden.
Inhoud: Doel en typering van de GEMMA verduidelijken
De GEMMA bestaat uit een aantal samenhangende architectuurproducten. Om de samenhang te verduidelijken worden 'missie en visie’ en een 'architectuurvisie' beschreven. Beide worden binnenkort gepubliceerd op GEMMA Online.
‘Missie en visie’ beschrijft dat de GEMMA met name is bedoeld voor optimalisering van de informatievoorziening voor gemeenten via samenwerking tussen VNG, gemeenten en leveranciers. Daarbij gelden de VNG Realisatie kernwaarden ’resultaatgericht’, ‘verbindend’ en ‘aanspreekbaar’. De architectuurvisie beschrijft hoog over een aantal fundamentele architectuurkeuzes voor de GEMMA. De huidige en gewenste architectuur bij gemeenten wordt getypeerd en de rol die de GEMMA daarbij speelt. Er is één set GEMMA-principes opgesteld die de huidige GEMMA-principes en de GEMMA Gegevenslandschap architectuurprincipes vervangt. Binnen de onderverdeling in bedrijfs- informatie- en technische architectuur geldt voor de GEMMA dat de focus ligt bij informatiearchitectuur (bijv. referentiecomponenten, applicatieservices en toe te passen standaarden). In termen van het Common Ground Vijflaagsmodel richt doorontwikkeling zich de komende jaren vooral op de onderste 2 lagen ("Bronnen" en "Diensten"). De GEMMA-bedrijfsarchitectuur is op hoofdlijnen beschreven (bijv. via bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten en een procesarchitectuur).Technische architectuur wordt binnen de GEMMA slechts beperkt uitgewerkt. Voor beide geldt dat er met name uitwerking plaatsvindt waar dit nodig is in relatie tot informatievoorziening.
Eenduidigheid: GEMMA-begrippen verduidelijken en consistent gebruiken
Er is een GEMMA Begrippenkader gemaakt met daarin belangrijke begrippen die binnen de GEMMA worden gebruikt. Gebruikers krijgen daarmee duidelijkheid over wat er binnen de GEMMA met een bepaald begrip wordt bedoeld. Binnen teksten op GEMMA Online krijgen deze begrippen een kringeltje onder zich waarmee via een popup-venster de betekenis wordt getoond. Bepaalde begrippen zijn benoemd als 'voorkeurbegrip' in situaties waarin sprake is van (bijna) synonieme begrippen. Begrippen die in de praktijk vaker verwarring opleverden worden niet meer gebruikt. Bij samenstelling van het begrippenkader is zo veel mogelijk gebruik gemaakt van bronnen zoals de NORA, TOGAF en Wikipedia.
Samenhang: de relatie tussen GEMMA en Common Ground verduidelijken
De afgelopen jaren zijn veel initiatieven gestart onder de noemer ‘Common Ground’ om toe te werken naar een ander type informatievoorziening voor gemeenten. Binnen de GEMMA zijn daarvoor een aantal producten ontwikkeld onder de noemer "GEMMA Gegevenslandschap". Dit leidde regelmatig tot vragen en onduidelijkheid. Reden om de naam "GEMMA Gegevenslandschap" niet meer te gebruiken. De GEMMA, inclusief de producten die voorheen tot het ‘GEMMA Gegevenslandschap’ werden gerekend, is daarmee ‘gewoon’ de referentiearchitectuur voor alle ontwikkelingen bij gemeenten.
Bruikbaarheid: betere GEMMA-teksten en doelgroep-ondersteuning op GEMMA Online
GEMMA Online is de centrale ingang voor raadpleging van de GEMMA. Er worden verbeteringen doorgevoerd in daar geplaatste teksten door GEMMA-producten duidelijker te benoemen en helderder te beschrijven en begrippen consistent te gebruiken. Om bezoekers sneller te kunnen leiden naar wat voor hen relevant is zijn een aantal doelgroepen en persona’s benoemd. Die krijgen een eigen pagina gemaakt met verwijzingen naar voor hen interessante GEMMA-onderdelen. Dit zal in 2023 worden uitgewerkt als onderdeel van de nieuwe vormgeving.
Toegankelijkheid: betere vormgeving, layout en toegankelijkheid van GEMMA Online
Naast inhoudelijke verbeteringen wordt GEMMA Online ook op andere aspecten verbeterd. De website wordt aangepast naar de VNG-huisstijl, de startpagina wijzigt en wordt gewerkt aan het voldoen aan de webrichtlijnen. De wijzigingen worden momenteel op de achtergrond uitgevoerd. Het doel is de nieuwe vormgeving en aangepaste content in het eerste halfjaar van 2023 te publiceren. Naast GEMMA Online als publicatieplatform wordt ook gebruik gemaakt van andere websites. Bijvoorbeeld github.com waar de ontwikkeling van API's wordt gedaan. Zo wordt de GEMMA architectuur-repository verhuist naar GitHub. De mogelijkheden van Github worden beter benut om de samenwerking met gemeenten en leveranciers te bevorderen.