Thema Omgevingswet


Voor 2021 staat een nieuwe Nederlandse Omgevingswet op stapel. Deze wet richt zich op onze fysieke leefomgeving. Hiermee worden onder andere bouwwerken, infrastructuur, water, bodem, lucht, landschappen, natuur en cultureel erfgoed bedoeld. Een belangrijk onderwerp, want vrijwel alle activiteiten die burgers, bedrijven en overheden uitvoeren hebben grote invloed op de fysieke leefomgeving.


Met de komst van de nieuwe Omgevingswet moet onder andere de inzichtelijkheid en het gebruiksgemak van het omgevingsrecht worden vergroot. Daarnaast moet de nieuwe wet de besluitvorming over projecten in de fysieke leefomgeving versnellen en verbeteren. Op aandeslagmetdeomgevingswet.nl is uitgebreide informatie te vinden over de nieuwe wet en de invoering hiervan.

Ter ondersteuning van de uitvoering van de nieuwe Omgevingswet ontwikkelt VNG in samenwerking met gemeenten en andere overheidspartijen een doelarchitectuur voor de Omgevingswet. Een doelarchitectuur voor 2021 en daarmee een groeipad voor nu.

Direct naar de onderdelen van de doelarchitectuur?

  • Organisatie en processen gemeente Gewijzigd per 23-12-2019!. Deze pagina's bevatten de bedrijfsprocessen voor de Omgevingswet die samen met gemeenten zijn opgesteld in het UIVO-CG project.
  • Informatie gemeente. Deze pagina's bevatten de eerste bedrijfsobjectmodellen voor de Omgevingswet
  • Systemen gemeente. De pagina's bevatten de applicatiearchitectuur zoals deze is opgesteld door gemeenten in het DSO-CG project (voorheen UIVO-CG/VIVO).
  • De BIO en de Omgevingswet. Dit onderdeel helpt bevoegde gezagen, met in het bijzonder Nederlandse Gemeenten, om de juiste acties te nemen en maatregelen te treffen om veilig met gegevens te werken die binnen de uitvoer van de Omgevingswet noodzakelijk zijn.
  • Informatiebeveiliging en Privacy binnen de Omgevingswet. Dit onderdeel gaat verder in op de privacy aspecten in het kader van de Omgevingswet en bevat ook een lijst met veelgestelde vragen (inclusief antwoorden).

Doelgroep

De doelarchitectuur Omgevingswet is bedoeld voor (gemeentelijke) informatieprofessionals, denk hierbij aan informatiemanagers, projectleiders informatievoorziening Omgevingswet, architecten en (functioneel) beheerders. Behoor je niet tot deze doelgroep of wil je eerst wat meer algemene informatie lezen over de Omgevingswet en informatievoorziening? Dan raden we aan om de Handreiking - Aan de slag met de Informatievoorziening Omgevingswet te lezen. Deze handreiking geeft op hoog niveau inzicht in de veranderingen en biedt tevens een aanpak om de verandering vorm te geven. Wil je vervolgens meer weten over wat een gemeente op gebied van de informatievoorziening dient te doen? Dan biedt de De Checklist Informatievoorziening een overzicht van alle door de gemeente te nemen acties.

Doelarchitectuur Omgevingswet

Onderstaande figuur toont de hoofdplaat van de doelarchitectuur Omgevingswet. De gemeentelijke onderdelen Organisatie gemeente (bedrijfsarchitectuur), Informatie gemeente (bedrijfsobjectenmodel) en Systemen gemeente (applicatiearchitectuur) zijn in meer detail uitgewerkt.

Bedrijfsobjecten omgevingswetGAO - Inleiding00 - DSO ApplicatiesBedrijfsprocessen omgevingswetBasisplaat omgevingswet.png
Over deze afbeelding


  • Gemeente: Centraal zien we de gemeente met daarin de verschillende gemeentelijke architectuurlagen. Op het moment dat een Omgevingsdienst taken uitvoert in opdracht van een gemeente, kan de Omgevingsdienst op de plek van de gemeente worden geplaatst.
  • DSO-LV: In het blauw staat het Digitaal Stelsel Omgevingswet Landelijke Voorziening (DSO-LV) zoals dat nu onder aanvoering van I&M wordt gerealiseerd. Het DSO-LV wordt de centrale plek in het Digitaal Stelsel Omgevingswet. Zo is hier omgevingsinformatie te vinden, start hier het aanvragen van een vergunning of het doen van een melding. Tevens zijn hier alle omgevingsdocumenten terug te vinden.
  • Ketenpartners en Uitvoeringspartners: Overheidsorganisatie met wie de gemeente samenwerkt. Denk hierbij aan: Rijk, Waterschap, Provincie en Omgevingsdienst, Veiligheidsregio, GGD, Private uitvoerder. Samenwerking met deze partners gaat mogelijk via het DSO-LV verlopen.
  • Informatiebronnen: Onderaan vinden we de verschillende externe informatiebronnen die de gemeente gebruikt voor de uitvoering van de omgevingswet, van de toekomstige informatieproducten tot basisregistraties en andere bronnen (bijvoorbeeld het risicoregister, InspectieView en PDOK).
  • GDI voorziening: betreft voorzieningen uit de Generieke Digitale Infrastructuur waarvan de gemeente voor de uitvoering van de Omgevingswet gebruik maakt. Denk hierbij aan Mijn Overheid Berichtenbox en Digikoppeling.

Wat is de doelarchitectuur?

De doelarchitectuur beschrijft de gewenste situatie per 2021 en verder van de gemeentelijke informatievoorziening in samenhang met de keten. De doelarchitectuur geeft gemeenten daarmee inzicht in hoe zij hun informatievoorziening kunnen inrichten om de Omgevingswet uit te voeren. De doelarchitectuur is gebaseerd op het NORA 5-laagsmodel, waarbij momenteel de drie middelste lagen (de organisatie-, informatie- en systemenlaag) zijn uitgewerkt. Hiermee worden andere de voor de Omgevingswet benodigde toekomstige bedrijfsprocessen, referentiecomponenten (applicaties) en informatie beschreven. Het overzicht toont onder meer de volgende elementen:

De doelarchitectuur dient de volgende doelen:

Heb je opmerkingen, vragen of toevoegingen voor de Doelarchitectuur Omgevingswet? Denk zelf ook mee met de Omgevingswet.

Gerelateerde producten

In samenhang met de doelarchitectuur ontwikkelt VNG Realisatie ook andere ondersteunende producten:

Checklist Informatievoorziening Omgevingswet

Een gestructureerde lijst met acties die gemeenten ondersteunt bij het maken van een plan van aanpak voor het implementeren van (de informatievoorziening met betrekking tot) de Omgevingswet. De meest recente versie is 1.2 van september 2018. De Checklist is beschikbaar in verschillende formaten:

Handreiking Aan de slag met de Informatievoorziening Omgevingswet

Een praktisch hulpmiddel voor het uitvoeren van een nulmeting voor de informatievoorziening met betrekking tot de Omgevingswet. Per 1 oktober is versie 1.3 beschikbaar:

Overige producten

(Deze producten zijn te vinden op VNGrealisatie.)

  • Collectiviteit & Sourcing: analyse van zaken die collectief kunnen worden opgepakt waaronder gezamenlijke software aanbestedingen
  • Informatiebeveiliging & Privacy en de Omgevingswet: handreiking bij de vraag wat dient een gemeente op gebied van IB&P voor de omgevingswet te realiseren?

Ontwikkeling, releasebeleid en download

VNG Realisatie team Architectuur Omgevingswet streeft er naar periodiek de Doelarchitectuur Omgevingswet te actualiseren. Op de releasepagina is meer informatie hierover te vinden en worden alle wijzigingen bijgehouden.


Zelf aan de slag? Download de laatste versie van de doelarchitectuur in ArchiMate Exchange format (Versie 3.01). Bijvoorbeeld te gebruiken met Archi vanaf versie 4.2):

Op de site van de Softwarecatalogus vindt u een Handleiding koppeling architectuurtools. Daarin is beschreven hoe u een AMEFF-bestand kunt importeren in de open source architectuurtool Archi.

Relatie met GEMMA

De GEMMA referentiearchitectuur is vertrekpunt voor deze doelarchitectuur. Met name de referentiecomponenten zijn overgenomen en indien nodig aangepast aan de toekomstige vereisten vanuit de omgevingswet. Ook zijn er nieuwe componenten toegevoegd. Per gebruikt object is in GEMMA Online aangegeven wat het corresponderende element is in GEMMA. Dit zal ook in de toekomst leiden tot bijwerking in GEMMA.

Meer informatie

Deze pagina is het laatst bewerkt op 9 aug 2023 om 01:01.