Informatiemodel Zaaktypen (ImZTC)


Zaakgericht werken vindt plaats door de uitvoering van zaken. Een groep van gelijksoortige zaken duiden we aan met 'zaaktype'. Door een zaaktype te specificeren is het bij de start van een zaak (van dat type) bekend hoe deze moet worden uitgevoerd en worden zaken van dat type op gelijke wijze uitgevoerd. Een zaaktypecatalogus bevat de zaaktypen die onderscheiden worden binnen het domein waarop die catalogus gericht is. Het Informatiemodel ZTC geeft duidelijkheid over de kenmerken waarmee een zaaktype beschreven wordt, wat ze betekenen en hoe ze zich tot elkaar verhouden. Hiermee specificeren we de structuur van een catalogus met zaaktypen. Meer informatie over zaaktypecatalogi, zaaktypen en zaakgericht werken vindt u onder het thema zaakgericht werken.

Bij het ontwikkelen van het ImZTC is vooral gefocust op maximale aansluiting op het Informatiemodel Zaken (RGBZ) en op het definiëren van die extra elementen die geen plaats - horen te - hebben in het RGBZ, maar wel van belang zijn voor de besturing van zaken en daarmee dicht aanliggen tegen de wijze waarop systemen zaakgericht werken ondersteunen.

De actuele versie van het ImZTC is versie 2.1 ('in gebruik'). Het ImZTC is één van de informatiemodellen op het gebied van zaakgericht werken en één van de standaarden van de Gegevens- en berichtenarchitectuur.

Beschrijving ImZTC[bewerken]

Imztc 2.1/doc/referentielijst/informatieobjecttype-omschrijving generiekImztc 2.1/doc/relatieklasse/zaak-informatieobject-type archiefregimeImztc 2.1/doc/relatieklasse/zaaktypenrelatieImztc 2.1/doc/objecttype/catalogusImztc 2.1/doc/objecttype/roltypeImztc 2.1/doc/objecttype/statustypeImztc 2.1/doc/objecttype/informatieobjecttypeImztc 2.1/doc/relatieklasse/zaak-informatieobject-typeImztc 2.1/doc/objecttype/besluittypeImztc 2.1/doc/objecttype/resultaattypeImztc 2.1/doc/objecttype/eigenschapImztc 2.1/doc/objecttype/zaakobjecttypeImztc 2.1/doc/objecttype/zaaktypeEAID 29FC7E6E FD51 4372 A939 4E113DDE98A0.png
Over deze afbeelding

KING onderkent dat er vele zaaktypecatalogi zullen ontstaan, ieder voor een eigen domein. Bijvoorbeeld een zaaktypecatalogus voor een specifieke gemeenten. Het ImZTC kent dan ook het objecttype CATALOGUS. Daarmee worden alle ZAAKTYPEN en daaraan gerelateerde objecten en attributen voor een specifiek domein gebundeld tot één geheel. Het domein waarop zo’n catalogus van toepassing is, kan sterk uiteenlopen. Er zullen catalogi zijn die met de ZAAKTYPEn van één overheidsorganisatie worden gevuld, maar ook catalogi worden ontwikkeld die veel breder reiken; denk aan een sectorale catalogus voor alle overheidsorganisaties die binnen een sector actief zijn of een ketencatalogus voor ketenpartners. Het informatiemodel van de ZTC2 voorziet daarom in een unieke identificatie van een CATALOGUS: de combinatie van het RSIN van de ‘eigenaar’ van de CATALOGUS en het Domein waarop de CATALOGUS van toepassing is.

In één CATALOGUS worden op het hoogste niveau verschillende objecttypen onderscheiden. Het belangrijkst is natuurlijk het objecttype ZAAKTYPE; een zaaktypecatalogus definieert immers de verschillende ZAAKTYPEn die relevant zijn voor het domein waarop de CATALOGUS betrekking heeft en bepaalt zo de gegevens die worden vastgelegd van zaken van het ZAAKTYPE. Historie is in het model zodanig opgenomen dat versies van zaaktypen onderscheiden kunnen worden, met telkens bij elke versie van een zaaktype alle daarbij behorende waarden van het zaaktype en van de ‘onderliggende’ objecttypen zoals statustypen, informatieobjecttypen en resultaattypen.

De CATALOGUS bevat, op hetzelfde niveau als het ZAAKTYPE, de objecttypen BESLUITTYPE en INFORMATIEOBJECTTYPE (voorheen Documenttype). Deze objecttypen zijn zo te gebruiken in alle ZAAKTYPEn die in de CATALOGUS worden gedefinieerd. Omdat de waardenlijsten van deze objecttypen fors kunnen zijn, kan in elk ZAAKTYPE worden geconfigureerd welke BESLUITTYPEn en INFORMATIEOBJECTTYPEn relevant zijn voor zaken van het ZAAKTYPE. De objecttypen BESLUITTYPE en INFORMATIEOBJECTTYPE zijn - met kleine aanpassingen en aanvullingen - overgenomen uit het RGBZ. Binnen elk ZAAKTYPE zijn de objecttypen STATUSTYPE, ZAAKOBJECTTYPE, ROLTYPE, EIGENSCHAP en RESULTAATTYPE gemodelleerd.

Het STATUSTYPE is overgenomen uit het RGBZ en wordt in het ImZTC eveneens gemodelleerd binnen een ZAAKTYPE . De reden hiervoor is dat de herbruikbaarheid van STATUSTYPEn beperkt is; er is weliswaar een aantal generieke STATUSTYPEn denkbaar (bijvoorbeeld ‘Ontvangen’ of ‘Afgehandeld’), maar in een groot aantal gevallen krijgt een STATUSTYPE en de daarbij horende attributen een ZAAKTYPE-specifieke invulling. Het ZAAKOBJECTTYPE is geïntroduceerd om vooraf - per ZAAKTYPE - de relatie tussen een ZAAK en de basis- en kerngegevens die relevant zijn voor ZAAKen van dat ZAAKTYPE inzichtelijk te maken en - belangrijker - registratie daarvan tijdens de behandeling van een ZAAK te kunnen afdwingen. Denk aan het niet kunnen zetten van een STATUS als niet eerst een relevant basis- of kerngegeven via ZAAKOBJECT is gerelateerd aan de zaak.

Het ROLTYPE voorziet in de behoefte om per ZAAKTYPE een duidelijke typering te kunnen geven aan de BETROKKENEn die in een - door het ROLTYPE - bepaalde hoedanigheid ‘acteren’ in zaken van een bepaald ZAAKTYPE. Het ROLTYPE beoogt zo vooral ondersteuning te bieden aan het - via het ROLTYPE - onderscheiden van groepen BETROKKENEn en daarvoor specifieke functionaliteit aan te bieden. Denk bijvoorbeeld aan het instellen van autorisaties voor bepaalde ROLTYPEn, of het informeren van BETROKKENEn in één of meer ROLTYPEn over de voortgang van de behandeling van zaken van een bepaald ZAAKTYPE.

Het ImZTC modelleert het objecttype EIGENSCHAP als objecttype bij een ZAAKTYPE. Een EIGENSCHAP is een voor het betreffende ZAAKTYPE specifiek gegeven dat voor de - besturing van de - behandeling van een zaak van dat ZAAKTYPE van groot belang is. Denk aan de EIGENSCHAP ‘Datum evenement’: dit gegeven is relevant voor de behandelaar van aanvragen voor een evenementenvergunning, bijvoorbeeld om evenementen te sorteren op datum en aanvragen voor evenement die de komende weken zijn gepland eerder te behandelen dan evenementen die pas over enkele maanden zullen plaatsvinden.

Verder kent het ImZTC bij een ZAAKTYPE het RESULTAATTYPE. Het is verwant aan het attribuut Resultaatomschrijving in het RGBZ dat bij een fysieke zaak een waarde heeft die ontleend wordt aan de RESULTAATTYPEn bij het ZAAKTYPE van die zaak. Het is in het ImZTC in meer detail gemodelleerd met het doel betere ondersteuning te bieden aan het correct en integraal kunnen archiveren van zaken van een bepaald ZAAKTYPE en daarbij geautomatiseerd te bepalen wat de datum is waarop een zaakdossier vernietigd of overgebracht (naar een archiefbewaarplaats) moet worden. In uitzonderingsgevallen wijkt het archiefregime van een individueel informatieobject in een zaakdossier af van het archiefregime van de zaak als geheel. In het correct archiveren van dergelijke gevallen voorziet de relatie van RESULTAATTYPE naar ZAAK-INFORMATIEOBJECT-TYPE.

Dan resten nog de relaties tussen ZAAKTYPEn onderling. In het ImZTC worden twee relatiesoorten onderscheiden: de relatie tussen een ZAAKTYPE en deel-ZAAKTYPEn en de relatie tussen (om andere redenen) gerelateerde ZAAKTYPEN. De tweede relatiesoort betreft de relatie tussen een ZAAKTYPE en de ZAAKTYPEn die een noodzakelijk vervolg zijn op het eerstgenoemde ZAAKTYPE, de relatie tussen een ZAAKTYPE en de ZAAKTYPEn die een bijdrage leveren aan de behandeling van het eerstgenoemde ZAAKTYPE en de relatie tussen een ZAAKTYPE en andere ZAAKTYPen waarop het eerstgenoemde ZAAKTYPE betrekking heeft. Al deze relaties maken het mogelijk om ZAAKTYPEn zuiver af te bakenen, overeenkomstig bedrijfsprocessen, en grip te behouden op samenhang en samenwerking tussen bedrijfsprocessen, binnen de eigen organisaties en tussen organisaties, teneinde een passend antwoord te verkrijgen op de aanleiding voor een zaak.

ImZTC in detail[bewerken]

Het ImZTC is gespecificeerd door middel van objecttypen, gegevens (attribuutsoorten) daarvan en relaties (relatiesoorten) daartussen. De bovenstaande figuur visualiseert de objecttypen en hun relaties. Hieronder noemen we de objecttypen. Beide verschaffen een ingang ('klikken') tot de gedetailleerde specificaties. De specificaties zijn tevens opgenomen in het pdf-document waarin het informatiemodel beschreven wordt (zie verderop).

  1. Objecttype BESLUITTYPE
  2. Objecttype CATALOGUS
  3. Objecttype EIGENSCHAP
  4. Objecttype INFORMATIEOBJECTTYPE
  5. Objecttype RESULTAATTYPE
  6. Objecttype ROLTYPE
  7. Objecttype STATUSTYPE
  8. Objecttype ZAAKOBJECTTYPE
  9. Objecttype ZAAKTYPE

Totstandkoming ImZTC[bewerken]

Versie 2.0 van het ImZTC is in 2012/2013 tot stand gekomen als onderdeel van de ZTC2 door een werkgroep met vertegenwoordigers van gemeenten en ander partijen, onder leiding van KING. In 2014 zijn enkele kleinere wijzigingen doorgevoerd die hebben geleid tot versie 2.1.

Doorontwikkeling ImZTC[bewerken]

De (gemeentelijke) Selectielijst Archiefbescheiden bepaalt het 'archiefregime' van zaakdossiers. De nieuwe, medio 2017 vastgestelde, versie hiervan is zaakgericht opgesteld en van invloed op het ImZTC. Dit wordt verwerkt in versie 2.2 van het ImZTC. Deze is in een afrondende fase.

Vragen en wijzigingen[bewerken]

Vragen over het ImZTC, vermeende fouten en initiatieven voor verbetering of uitbreiding van het ImZTC behandelen we op het Discussieplatform ZTC. Aanpassing en uitbreiding wordt begeleid door de Expertgroep Informatiemodellen.

Informatie over het gebruik van het ImZTC behandelen we bij het thema Zaakgericht werken.

Ideeen voor verbetering van deze pagina kunt u plaatsen onder 'Overleg', links bovenaan.

Berichtenarchitectuur[bewerken]

Het ImZTC beschrijft de structuur en semantiek van de kenmerken van zaaktypen. Om deze kenmerken te kunnen delen tussen applicaties (uitwisselen van zaaktypen tussen applicaties zoals zaaksystemen en back-office-applicaties), zijn berichten nodig. Hiertoe is het versie 2.1van het ImZTC uitgewerkt in de berichtenstandaard Sectormodel Zaaktypen(-catalogus) (StUF–ZTC).

Documenten[bewerken]

In de volgende documenten wordt het ImZTC beschreven.

ImZTC in gebruik[bewerken]

Versie 2.1 is de 'in gebruik' versie van het ImZTC. In de volgende documenten wordt het ImZTC 2.1 beschreven.


Document Metadata Versie Beschrijving Versiedatum
Jpg.jpg Diagram ZTC incl attribuutsoorten (JPG-bestand, 303 kB) Metadata icon.jpg 2.1 Definitief Gegevensstandaarden Diagram Informatiemodel ZTC versie 2.1 20140701
Pdf.jpg GEMMA ZTC2 - Informatiemodel v2.1 20140701 (PDF-bestand, 2,03 MB) Metadata icon.jpg 2.1 Definitief Gegevensstandaarden Informatiemodel ZTC versie 2.1 20140701
Pdf.jpg GEMMA ZTC2 - Informatiemodel v2.1 20140701 met gemarkeerde wijzigingen (PDF-bestand, 2,66 MB) Metadata icon.jpg 2.1 Definitief Gegevensstandaarden Informatiemodel ZTC versie 2.1 met gemarkeerde wijzigingen t.o.v. versie 2.0 20140701
Zip.jpg GEMMA ZTC2 - referentiewaardenlijsten v2.1 (ZIP-bestand, 44 kB) Metadata icon.jpg 2.1 Definitief Gegevensstandaarden Toegestane waarden van attribuutsoorten in het ImZTC 2.1 waarvan de opsomming van toegestane waarden kan veranderen d.w.z. niet in het informatiemodel zelf zijn vastgelegd. 20140701
Zip.jpg ImZTC 02.1 in gebruik UML (EAP) (ZIP-bestand, 2,82 MB) Metadata icon.jpg 2.1 Definitief Gegevensstandaarden Informatiemodel ZTC versie 2.1 _ UML (EAP) 20140701

ImZTC voorgaande versie[bewerken]

De voorgaande versie van het ImZTC is versie 2.0. De ondersteuning hiervan is beeindigd. In de volgende documenten wordt het ImZTC 2.0 beschreven.


Document Metadata Versie Beschrijving Versiedatum
Pdf.jpg GEMMA ZTC 2.0 - Informatiemodel (PDF-bestand, 2,22 MB) Metadata icon.jpg 2.0 Definitief Gegevensstandaarden Informatiemodel ZTC versie 2.0. Dit is de eerste versie van het op de ZTC2 gebaseerde informatiemodel. 20130308
Deze pagina is het laatst bewerkt op 6 okt 2023 om 03:16.