Wat is het GEMMA Gegevenslandschap?



Het GEMMA Gegevenslandschap is een informatiearchitectuur die een gelaagd model beschrijft voor het scheiden van processen en gegevens en het ‘bij de bron’ kunnen bevragen van gegevens. Het werkt dit lagenmodel verder uit in benodigde functies, patronen en best practices. Zie verder de FAQ. De uitwerking van het GEMMA Gegevenslandschap is in lijn met de visie van de Common Ground-beweging. De binnen Common Ground gehanteerde vijf-lagen-applicatiearchitectuur is in het GEMMA Gegevenslandschap geadopteerd en verdiept.

Consultatie[bewerken]

De consultatie die met gemeenten en leveranciers is uitgevoerd op het GEMMA Gegevenslandschap is afgerond. De resultaten van de consultatie zijn verwerkt in de verschillende architectuurdocumenten die u onder aan deze pagina aantreft. Er is na deze formele consultatie uiteraard nog steeds de mogelijkheid om mee te denken over het GEMMA Gegevenslandschap. Wilt u meedenken, ga naar de Denk Mee! pagina.

Aanleiding voor het GEMMA Gegevenslandschap[bewerken]

Het huidige landschap van gemeenten biedt onvoldoende mogelijkheden om de ambities van gemeenten op het vlak van moderne efficiënte dienstverlening aan burgers en bedrijven en efficiency van de interne organisatie mee te realiseren. Gemeentelijke processen zijn beperkt gestandaardiseerd, niet afzonderlijk en autonoom aan te spreken of uit te voeren, niet herbruikbaar aan te spreken door verschillende actoren en gegevens worden niet eenduidig en onweerlegbaar vastgelegd. De informatiesystemen waarmee gemeenten hun werk doen zijn in hoge mate verkokerd en de gegevens uit deze systemen zijn niet in een gestandaardiseerde vorm vrij beschikbaar voor gemeenten. De huidige inrichting vraagt veel inspanning van gemeenten om te voldoen aan de eisen die er vanuit onder andere de privacywetgeving, archiefwet en de (concept) wet open overheid (Woo) worden gesteld.

In het document aanleiding vernieuwing gemeentelijke informatievoorziening wordt een uitgebreid overzicht gegeven van de noodzaak tot het vernieuwen van de gemeentelijke informatievoorziening.

Visie GEMMA Gegevenslandschap[bewerken]

Een wijziging van de inrichting van het gegevenslandschap van gemeenten is vereist om te kunnen voldoen aan de eisen die ten aanzien van efficiency en effectiviteit aan gemeenten worden gesteld. Kern van de nieuwe inrichting is de scheiding van proceslogica en procesgegevens. Daar waar informatiesystemen nu zowel proceslogica als de voor de processen benodigde gegevens bevatten zullen deze in de toekomst hoofdzakelijk proceslogica bevatten. Gemeenten nemen gemeenten regie op de gemeentelijke gegevens door deze qua modellering en ontsluiting te standaardiseren. Hierdoor ontstaan op het vlak van de procesinrichting kansen voor een nieuwe inrichting en wordt het eenvoudiger om op het gebied van de inrichting standaardisatie door te voeren.

Opbouw van het GEMMA Gegevenslandschap[bewerken]

Onderstaand figuur geeft de opbouw van het GEMMA Gegevenslandschap weer. Per laag van het GEMMA Gegevenslandschap zijn de functies weergegeven waaraan invulling wordt gegeven. De in het figuur omkaderde functies zijn op detailniveau uitgewerkt. Deze detailuitwerking kan worden weergegeven door met de muis de functie te selecteren, of door de detailuitwerking op te zoeken in de lijst van gegevenslandschap documenten.

Speciaal:FilePath/Gemeentelijk gegevenslandschap - Register van verwerkingsactiviteiten.pdfUitwerking audit loggingUitwerking audit loggingGemeentelijk Gegevenslandschap
Over deze afbeelding

Kerndocumenten[bewerken]

In de onderstaande documenten worden de informatiearchitectuurprincipes en inhoud van het GEMMA Gegevenslandschap beschreven. Deze documenten zijn gericht op informatiemanagers, adviseurs en architecten van gemeenten en softwareleveranciers.

  • Informatiearchitectuur. Dit document beschrijft de visie van VNG Realisatie ten aanzien van een nieuwe, flexibele en generieke gemeentelijke informatiearchitectuurgeschetst: het GEMMA Gegevenslandschap.
Principes informatiearchitectuur van het GEMMA Gegevenslandschap

Nadere uitwerking op onderdelen[bewerken]

Onderdelen van het GEMMA Gegevenslandschap zijn in onderstaande documenten in detail uitgewerkt. Deze documenten zijn gericht op informatiemanagers, adviseurs en architecten van gemeenten en softwareleveranciers.

  • Autorisatie en authenticatie. In dit document worden de verschillende plaatsten in het GEMMA Gegevenslandschap waar sprake is van authenticatie en autorisatie van personen, bedrijven en systemen beschreven. Verder worden soorten van autorisatie en de wijze waarop mensen en systemen worden geauthenticeerd nader uitgewerkt.
  • Logging van verwerking van gegevens. Dit document beschrijft de visie van VNG Realisatie ten aanzien van de opslag en ontsluiting van de metagegevens van verwerkingen van gegevens.
  • Register van verwerkingsactiviteiten. Dit document beschrijft deinformatiekundigevisie van VNG Realisatie ten aanzien van de vastlegging en gemeentelijke standaardisatie van doelbindingen en wettelijke grondslagen van verwerkingen van (persoons)gegevens.

Globaal Programma van Eisen[bewerken]

  • Globaal Programma van Eisen. Dit document bevat specificaties (eisen/wensen) voor softwarepakketten waarmee aan de architectuur van het GEMMA Gegevenslandschap kan worden voldaan.

Toepassing van het GEMMA Gegevenslandschap[bewerken]

Beveiligingseisen aan applicaties en API's[bewerken]

  • User story's voor informatiebeveiliging. Deze user story's kunnen worden gebruikt door ontwikkelteams (bij gemeenten of toeleveranciers) die oplossingen ontwikkelen in het kader van Common Ground. Zij kunnen de story's as-is gebruiken, of als leidraad dienen bij het opstellen van definitions of done. Bovendien kunnen de user stories bij inkoop van (software)producten of softwareontwikkeling door derden gebruikt worden als basis voor informatiebeveiligingseisen.
Deze pagina is het laatst bewerkt op 17 okt 2023 om 01:00.