GEMMA in context
Nevenstaand diagram toont hoe de GEMMA zich bevindt ten opzichte van andere architecturen. Zichtbaar is hoe de GEMMA voortbouwt op de NORA en GDI-architectuur. Gemeenten kunnen op hun beurt de GEMMA als basis gebruiken bij het maken van hun eigen enterprise-architectuur.
Europese overheid[bewerken]
Op Europees niveau gemaakt afspraken, standaarden en voorzieningen worden steeds belangrijker voor de Nederlandse overheid. Al bestaande verordeningen met grote gevolgen voor gemeenten zijn bijvoorbeeld de Electronic Identitification And Trust Services (eIDAS), de Algemene verordening gegevensbescherming (GDPR/AVG) en de Single Digital Gateway (SDG).
Digital Decade is een Europees programma om de digitale transformatie van Europa te versterken en versnellen. Aan de basis hiervan ligt veel wet- en regelgeving die ook gemeenten raakt. De VNG heeft via een impactanalyse in kaart gebracht wat het programma voor de digitaliseringsopgave van gemeenten betekent.
De European Interoperability Reference Architecture (EIRA) is de Europese referentiearchitectuur voor het ontwikkelen van interoperabele digitale diensten. De NORA bevat verwijzingen naar een aantal Europese architectuur-gerelateerde onderwerpen.
Nederlandse overheid[bewerken]
De NORA is voor architectuur het gemeenschappelijke vertrekpunt voor ruim 1600 overheidsorganisaties. Verschillende sectoren binnen de overheid kennen eigen 'dochter-architecturen'. Samen met de NORA vormen ze 'de NORA familie'. Dochter-architecturen verwijzen naar de NORA en werken uit wat specifiek is voor de betreffende doelgroep. Dit sluit aan bij het uitgangspunt van de GEMMA dat als elders al een goede architectuuruitwerking bestaat, daar zoveel mogelijk naar wordt verwezen. Naast de NORA kan het daarbij ook gaan om (inter)nationale organisaties of lopende overheidsprojecten. GEMMA architectuurproducten die overheidsbreed bruikbaar zijn, worden bij voorkeur overgebracht naar de NORA.
De Generieke Digitale Infrastructuur (GDI) is een verzameling van gemeenschappelijke afspraken, standaarden en voorzieningen, die zorgen voor betrouwbare, veilige en efficiënte digitale dienstverlening door alle lagen van de overheid, inclusief gemeenten. De GDI-Architectuur (GA) is de doelarchitectuur van de GDI. De architectuur kent een viertal domeinen met een eigen domeinarchitectuur (Interactie, Toegang, Gegevensuitwisseling en Infrastructuur). Het werkdocument ‘Architectuur Digitale Overheid 2030’ beschrijft de architectuur van de digitale overheid in 2030 en geeft richting aan ontwikkeling van de GDI en de digitale overheid in het algemeen.
Binnen overheidsarchitecturen spelen standaarden een belangrijke rol. Wat is een standaard bevat informatie over de rol van standaarden en het gebruik daarvan binnen de GEMMA.
Gemeenten[bewerken]
De GEMMA is de referentiearchitectuur voor alle Nederlandse gemeenten. Ze vormt het vertrekpunt voor een gemeente bij het ontwikkelen van een eigen, bij haar specifieke situatie passende, enterprise-architectuur. Gemeenten lijken in bepaalde opzichten op elkaar, maar kunnen in bepaalde opzichten ook sterk verschillen. Bij de ene gemeente past bijvoorbeeld een meer centrale aanpak bij het inrichten van haar informatievoorziening, terwijl bij een andere gemeente juist een meer decentrale aanpak nodig is. Het maken van een enterprise-architectuur blijft daarom maatwerk. Door de GEMMA te gebruiken als gemeenschappelijke basis wordt het maken van gemeentelijke architectuur vergemakkelijkt, worden architecturen beter vergelijkbaar en kunnen gemeenten beter samenwerken. Het helpt om toe te werken naar een meer eenduidige gemeentelijk informatielandschap, zonder dat de eigenheid van gemeenten hoeft te worden opgegeven.
Programma's en projecten[bewerken]
Grote veranderingen binnen gemeenten vinden veelal plaats binnen programma's en projecten. Door die vroegtijdig op belangrijke architectuuraspecten te toetsen kan worden geborgd dat ze in lijn met de gemeentelijke enterprise-architectuur verlopen. Een belangrijk hulpmiddel daarbij is een Project Start Architectuur (PSA). Een PSA beschrijft de voorgenomen architectuurkeuzes voor een project om alle betrokken voldoende inzicht te geven om goede keuzes te kunnen maken. Het voorkomt dat fundamentele meningsverschillen of misverstanden (te) laat aan het licht komen en tot problemen in latere projectfasen leiden.