GEMMA en het Gemeentelijk Gegevensmodel
VNG werkt voor het model van bedrijfsobjecten samen met de gebruikersgroep van het Gemeentelijk GegevensModel (GGM) waarin verschillende gemeenten en andere overheden zijn vertegenwoordigd. De gebruikersgroep verzorgt het beheer en de doorontwikkeling van het GGM.
Het GGM is een logisch gegevensmodel dat alle beleidsterreinen omvat die onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen. De beleidsterreinen zijn afgeleid van de IV3-taakvelden. Het GGM maakt het mogelijk om alle gegevens binnen gemeenten op een eenduidige manier te beschrijven. Het GGM is als open source model beschikbaar gemaakt en kan worden gebruikt door een veelheid aan gemeenten en andere overheden. Het wordt onder andere gebruikt als datamodel voor het inrichten van datawarehouses. Het GGM wordt beheerd en doorontwikkeld door een gebruikersgroep waarin meerdere gemeenten en andere overheden zijn vertegenwoordigd. Meer informatie over het Gemeentelijk Gegevensmodel is te vinden op Pleio en Github.
De GEMMA is de referentiearchitectuur voor gemeenten. De GEMMA kent binnen haar bedrijfsarchitectuur zogenaamde bedrijfsobjecten: concepten die binnen een bepaald domein worden gebruikt en betekenis hebben. In eerdere versies van de GEMMA waren een beperkt aantal bedrijfsobjecten opgenomen waarbij het nut voor gemeenten beperkt was. Naar aanleiding van de ontwikkeling van het GGM is besloten om hier binnen de GEMMA op voort te bouwen. Bedrijfsobjecten zijn van een hoger abstractieniveau dan de binnen het GGM beschreven data-objecten. Om die reden worden de GEMMA bedrijfsobjecten afgeleid van de GGM-dataobjecten. De pagina 'Verschillende_type_modellen' beschrijft welke verschillende soorten modellen voor begrip- en datamodellering er zijn en hoe zij zich tot elkaar verhouden.
Als referentiearchitectuur relateert de GEMMA bedrijfsobjecten (en daarover vastgelegde data) aan andersoortige GEMMA-elementen, zoals:
- Bedrijfsfuncties ('activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn') om inzichtelijk te maken hoe de relatie tussen bedrijfsfuncties en bedrijfsobjecten is.
- Referentiecomponenten om de relaties tussen applicaties en bedrijfsobjecten (en data) is.
Het concept bedrijfsobject is ook bruikbaar om bijvoorbeeld per type bedrijfsobject aan te geven welk Basis Beveiligings Niveau (BBN) daarop van toepassing om gericht beveiligingsmaatregelen te kunnen nemen.
Afspraken VNG Realisatie en GGM-gebruikersgroep[bewerken]
- GGM gebruikersgroep beheert de logische datamodellen (conform MIM)
- VNG Realisatie neemt deel aan de expertgroep GGM en doet daar ook suggesties voor verbeteringen.
- VNG beheert het GEMMA bedrijfsobjectenmodel
- Mogelijke en nog te besluiten VNG Realisatie activiteiten:
- VNG Realisatie maakt een ontologie die wordt gerelateerd aan de bedrijfsobjectmodellen
- VNG maakt beheert mogelijk in de toekomst het GEMMA dataobjectenmodel
- GGM gebruikersgroep en VNG Realisatie beheren gezamenlijk een koppelvlak voor inlezen van het GGM in Archi met daaarin:
- een CSV-koppeling (gereed)
- een UML(MIM) - AMEFF koppeling (te besluiten)
Statistieken GEMMA en GGM[bewerken]
Een overzicht van de aantallen dataobjecten in GGM en de aantallen bedrijfsobjecten in de GEMMA
- GEMMA (gebaseerd op GGM) kent 476 objecten, waarvan met definitie: 463
- Aantal GGM-objecten die door GEMMA als Bedrijfsobject worden beschouwd: 472
- De GGM-bedrijfsobjecten zijn verdeeld over 40 GGM-overzichtsmodellen (Overzicht alle GGM-modellen), verder uitgewerkt in 107 gedetailleerde bedrijfsobjectmodellen,
- indeling conform Iv3 (Informatie voor Derden).
- indeling conform DCAT-DONL, het Nederlands profiel op DCAT (Data Catalog Vocabulary). Door met DCAT datasets te beschrijven in data catalogi, wordt de vindbaarheid vergroot en wordt het eenvoudiger voor applicaties om metadata van meerdere catalogi te gebruiken. DCAT beschrijft dus waar data gevonden kan worden. Doordat DCAT is gebaseerd op het veel gebruikte standaardmodel voor gegevensuitwisseling RDF onderschrijft deze relatie de toegevoegde waarde van de standaard aan interoperabiliteit.
- indeling conform de GEMMA-Domeinarchitectuur-indeling
- Zitten nog wel wat dubbele objecten in: Overzicht dubbelingen GGM
- Voorstel is om het beheer van begrippen in een gemeentelijke ontologie conform SKOS in GEMMA onder te brengen
- en verder conform MIM te gebruiken voor een Model van Begrippen, met de belangrijkste begrippen en hun onderlinge relaties.
- daar waar mogelijk gebruik maken van reeds bestaande definities en deze direct bij de bron te bevragen (op termijn obv Linked Data).
- Uiteraard bestaan er nog tal van andere informatiemodellen die interessant zijn om eventueel mee te nemen. Hiervan is met GGM overeengekomen dat zij de samenwerking met die andere domeinen op zich nemen en al dan niet integreren in het GGM. Voorbeelden hiervan zijn:
- Begrippen Totaal 3D (SOR-begrippen): 99
- Ontologie van het inkomensdomein: 170
- Vervolgens gaan we de begrippen onderbrengen in GEMMA Bedrijfsobjectmodellen (inmiddels 97)
- Verder kennen we nog het GEMMA Begrippenkader, deze telt 112 begrippen, die gaan over de architectuurbegrippen van GEMMA zelf.