Gemeentelijke Applicatiearchitectuur Omgevingswet

Denk mee

Hoofdstuk: Uitgangspunten en principes

Gemeentelijke Applicatiearchitectuur Omgevingswet

1. Inleiding
2. Uitgangspunten en principes
3. De referentiecomponenten voor de Omgevingswet
4. Requirements Omgevingsbeleidscomponenten
5. Requirements Regelbeheercomponenten
6. Requirements Vergunning-, Toezicht- en Handhavingcomponenten
7. Standaarden voor de Omgevingswet
8. Koppelingen voor de Omgevingswet

---

Deze pagina is een onderdeel van Gemeentelijke Applicatiearchitectuur Omgevingswet compleet: Hele document bekijken - Exporteren - Definitie

In dit document bouwen we voort op een aantal bestaande architecturen namelijk de GEMMA, Zaakgericht werken, Common Ground en uiteraard DSO-LV.

GEMMA als uitgangspunt

De GEMMA biedt allerlei handvatten voor de informatievoorziening van gemeenten. Deze worden ook hier gebruikt, waar van toepassing. Dit geldt enerzijds voor de architectuurprincipes, zoals beschreven op GEMMA Online. Deze principes zijn:

1. Beheers risico's voortdurend
2. Beschrijf de dienst nauwkeurig
3. Bied de dienst proactief aan
4. Bied regie op gegevens
5. Bouw diensten modulair op
6. Bundel diensten
7. Geef inzicht in de afhandeling van de dienst
8. Hergebruik voor kopen, voor maken
9. Informeer bij de bron
10. Lever een kanaal-onafhankelijk resultaat
11. Maak diensten schaalbaar
12. Neem gegevens als fundament
13. Onze gemeente biedt de klant een goede informatiepositie
14. Onze gemeente denkt vanuit de positie van de klant
15. Onze gemeente digitaliseert haar diensten en processen
16. Onze gemeente gaat op een vertrouwelijke manier met gegevens om
17. Onze gemeente gebruikt generieke processen en functies
18. Onze gemeente hergebruikt gegevens
19. Onze gemeente stelt openbare gegevens als open data beschikbaar
20. Onze gemeente voert regie over uitbestede diensten

... meer resultaten

Anderzijds nemen we waar het van toepassing is de GEMMA referentiecomponenten over en gebruiken die in de Omgevingswetprojectarchitectuur als uitgangspunt.

Zaakgericht werken als uitgangspunt

De Omgevingswet staat voor integraal en zaakgericht werken. Dit is zo afgesproken in het bestuursakkoord. De minimale variant hiervan is het uitgangspunt dat we in het kader van de Omgevingswet minimaal zaakgericht registreren zoals beschreven in het GEMMA Katern Zaakgericht Werken.

Uitvoering van omgevingswettaken vindt, daar waar meerdere partijen betrokken zijn, plaats in procesketens (ketens van processen). Iedere organisatie voert haar eigen bedrijfsproces uit. Deze bedrijfsprocessen vormen gezamenlijk een procesketen gericht op bijvoorbeeld de behandeling van een vergunningaanvraag of de aanpassing van een omgevingsplan.

In het bestuursakkoord is afgesproken dat de samenwerking in deze procesketen zaakgericht plaatsvindt. Dat betekent dat er sprake is van een keten van bedrijfsprocessen die, vanuit de procesketen gezien, zich gedraagt als een keten van zaken. Kenmerkend hierbij is dat elke zaak zich afspeelt binnen één organisatie cq. bij één ketenpartner (ondersteund door haar eigen informatiesystemen). Of een ketenpartner daadwerkelijk haar bedrijfsprocessen zaakgericht uitvoert, is niet direct relevant. Van belang is daarentegen wel dat tussen de ketenpartners zaakgericht gecommuniceerd en afgestemd wordt (ook al werkt niet iedereen zaakgericht) om uitvoering te geven aan een procesketen zoals bijvoorbeeld die aanvraagbehandeling of die aanpassing. In de ketensamenwerking is dus de afspraak dat de betrokken ketenpartners minimaal doen alsof zij zaken uitvoeren, zaken die aan elkaar gerelateerd zijn. (citaat Rapportage UIVO-i-onderzoek Informatie-architectuur Samenwerking versie 1.0).

Een verder uitwerking van de relatie processen en zaakgericht werken is na te lezen in de GEMMA Procesarchitectuur.

Common Ground als uitgangspunt

Bij het uitwerken van de applicatieservices gaan wij ook uit van het gedachtengoed van Common Ground. Voor de relatie van de GEMMA architectuur en Common Ground verwijzen we naar de desbetreffende GEMMA Online pagina met daarin de twee Common Ground-principes die hier ook worden toegepast:

1. Onze gemeente neemt regie over gegevens

Inwoners en ondernemers moeten inzage hebben in hun persoonlijke gegevens en het gebruik daarvan door derden. Zij moeten de mogelijkheid hebben om gegevens te corrigeren of te (her)gebruiken, zowel binnen de overheid als daarbuiten. Hierdoor verbetert de transparantie, neem de kwaliteit van gegevens toe en wordt de positie van de burger versterkt.

2. Onze gemeente streeft naar collectief georganiseerde voorzieningen

Samen Organiseren is een nieuwe werkwijze vanuit de uitvoeringspraktijk en de vraagstukken die hierin leven, om samen te werken aan een eigentijdse, kwalitatieve en efficiënte gemeentelijke uitvoering. Het is een vliegwiel voor het verbinden en versnellen van de gezamenlijke gemeentelijke uitvoering. Met als belangrijkste onderdelen de digitalisering van de dienstverlening en informatievoorziening van gemeenten.

Een van de implicaties van het eerste principe zorgt er voor dat de architectuur een gelaagdheid kent waarin de gegevens strikt gescheiden worden van de interactie en de procesinrichting. Dit komt tot uiting in het 5-lagenmodel van Common Ground.

figuur: 5-lagenmodel Common Ground

Voor het duiden van de applicatiefunctionaliteit die nodig is voor het uitvoeren van de omgevingswet kijken we naar de vijf Common Ground lagen. Dit heeft gevolgen voor de opzet en keuze van de referentiecomponenten en de bijbehorende functionaliteiten. De referentiecomponenten moeten we aan de juiste laag toekennen. We onderscheiden bijvoorbeeld op de interactie- en proceslaag zowel Vergunningen- en meldingenfunctionaliteit als Toezicht- en Handhavingfunctionaliteit. Dit leidt tot het splitsen van referentiecomponenten in procesondersteuning enerzijds en voor gegevensdiensten anderzijds. Daarmee wordt de scheiding van processen en gegevens in de applicatiearchitectuur vormgegeven. De gebruikerstoepassingen zitten vooral in de interactie- en proceslaag die de markt op een goede en innovatieve manier kan aanbieden, terwijl de gegevens onder regie van de gemeenten blijven.

Deze componenten hebben dus geen eigen opslag, maar maken gebruik van een gestandaardiseerde gegevenslaag (laag 1 tot en met 3) die voor de bovenstaande voorbeelden wordt ondergebracht in een zogenaamd diverse registratiecomponenten zoals bijvoorbeeld het Leefomgevingsobjecten-en-activiteitenregistercomponent of een Handhavingregistratiecomponent. Dit zagen we in GEMMA al eerder bij de componenten Zaakregistratiecomponent en Documentregistratiecomponent. Deze gegevenslaag leveren gestandaardiseerde API’s voor toegang tot de gegevens op basis van standaard informatiemodellen.

DSO-LV als uitgangspunt

In het Digitaal stelsel omgevingswet is ook aan aantal principes geldig die we mee willen nemen als uitgangspunten voor de relatie van DSO-LV met de gemeentelijke informatievoorziening. De NORA principes die daaraan vooraf gaan zien we als een gegeven en net als bij de GEMMA principes zijn deze bij de betreffende architectuur na te lezen. Dit deel is gebaseerd op DSO-LV Doelarchitectuur versie 2.0 en het Globaal Programma van Eisen (GPvE), versie 1.0. In de zomer van 2018 verschijnen van beide documenten nieuwe versies. Op basis daarvan zullen we ook dit katern aanpassen, indien nodig.

De DSO-LV principes zijn:

• op bedrijfsarchitectuurniveau
  • Eén stelselorganisatie voert regie op het digitaal stelsel (APDSO01)
  • De stelselorganisatie ondersteunt het beantwoorden van vragen over de werking van het digitaal stelsel (APDSO02).
  • Eindverantwoordelijkheid samengestelde omgevingsinformatie is belegd (APDSO02a).
  • Leveranciers van omgevingsinformatie hergebruiken gegevens (APDSO02b).
• op informatiearchituurniveau
  • Het digitaal stelsel is modulair opgebouwd (APDSO03).
  • Onderdelen en functies zijn ontkoppeld (APDSO04).
  • Hergebruik voor kopen en maken (APDSO05).
  • Gebruikerstoepassingen zijn voor de gebruikers in één loket ontsloten (APDSO06).
  • Alle omgevingswetdocumenten worden op één punt aangeleverd en afgenomen (APDSO07).
  • Bevoegd gezagen leveren omgevingswetdocumenten en toepasbare regels aan (APDSO08).
  • Archivering bij de bron (APDSO09).

← Inleiding

De referentiecomponenten voor de Omgevingswet →

De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

Het geheel van mensen, middelen en maatregelen, gericht op de informatiebehoefte van de organisatie.

Reeks opeenvolgend uit te voeren activiteiten die bijdraagt aan een specifiek resultaat, zoals de levering van een Product of Dienst.

Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden.

Onderdeel van de bedrijfsarchitectuur met principes en afspraken voor het inrichten van bedrijfsprocessen.

De fundamentele concepten of eigenschappen van een systeem in zijn omgeving belichaamd in zijn elementen, relaties en in de principes van zijn ontwerp en evolutie.

Interactie in de context van overheidsdienstverlening betreft de (digitale) gegevensuitwisseling en wisselwerking tussen burgers en bedrijven en de overheid(sorganisaties).

Afkorting van 'application programming interface': een manier om twee of meer computerprogramma's met elkaar te laten communiceren. Het is een soort software-interface die een dienst aanbiedt aan andere stukjes software.

Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.

Een systeem waarbinnen organisaties via afspraken, standaarden en/of voorzieningen samenwerken om bepaalde functionaliteit te realiseren.

Weergave van een feit, begrip of aanwijzing, geschikt voor overdracht, interpretatie of verwerking door een persoon of apparaat.

Beschrijving van de gewenste situatie in architectuur ("Soll"). Kan van toepassing zijn op een domein of organisatie en is de tegenhanger van de beschrijving van "gestolde" architectuur ("Ist"-situatie).