Verbinden met keten- en netwerkpartijen

Gemeenten maken door veranderende wetgeving en decentralisatie van taken deel uit van een groot aantal nieuwe ketens en netwerken. Het aantal publieke, maar ook private, partijen waarmee gemeenten gegevens uitwisselen neemt hierdoor in een rap tempo toe. Voorbeelden hiervan zijn de Werk en Inkomen keten waar de Suwi-partijen een rol spelen, de jeugdketen waarin diverse justitiële partijen en jeugdzorgaanbieders betrokken zijn en de zorgketen waarin onder andere de zorgaanbieders een belangrijke rol hebben.

Beschrijving GEMMA patroon[bewerken]

Het aansluiten van alle individuele gemeenten op de verschillende keten- en netwerkpartners zou leiden tot een onbeheersbare wirwar aan verbindingen tussen organisaties. Aanbevolen wordt om voor het integreren van gemeentelijke systemen met systemen van ketenpartners (zowel private en publieke partijen) zoveel mogelijk gebruik te maken van de diensten van een gemeentelijk knooppunt. Een knooppunt levert als intermediair of ontkoppelpunt de functionaliteit die op het gebied van het koppelen aan sectorale- en stelselvoorzieningen door gemeenten vereist is. Een knooppunt koppelt aan de verschillende ketens en sectorale voorzieningen en biedt gemeenten toegang tot deze ketens en voorzieningen via gestandaardiseerde koppelvlakken en connectiviteit. Een gemeentelijk knooppunt is een organisatie met een ingerichte governance, ketensturing en structurele financiering. Een knooppunt functioneert als intermediair tussen het gemeentelijk domein en andere domeinen en kent als afnemers gemeenten en samenwerkingsverbanden van gemeenten. Een gemeentelijk knooppunt biedt standaard diensten die generiek toepasbaar zijn en specifieke diensten voor een domein of thema.

Gemeenten sluiten aan op gemeentelijke knooppunten en gebruiken diensten van de knooppunten om te verbinden met ketenpartijen uit andere domeinen. Gemeenten worden hierdoor ontzorgd in hun informatievoorziening waardoor ruimte wordt gecreëerd voor lokale autonomie in de uitvoering van hun kerntaken.

Onderstaande figuur geeft schematisch het stelsel voor gegevensuitwisseling gebruik makend van knooppunten weer.

Het generieke stelsel voor gegevensuitwisseling: een samenspel van stelsels
Figuur - Het generieke stelsel voor gegevensuitwisseling


In bovenstaand figuur zijn aan de linkerkant een drietal gemeentelijke knooppunten weergegeven. Elk van deze gemeentelijke knooppunten biedt eigen knooppuntvoorzieningen en op een gemeentelijk knooppunt kunnen meerdere gemeenten aangesloten zijn. Gemeentelijke knooppunten verzorgen:

  • Toegang tot gemeentelijke knooppuntdiensten,
  • Toegang tot de voorzieningen van de GDI,
  • Verbinding met knooppunten van andere sectoren,
  • Vertaling van stelsel of ketenstandaarden naar gemeentelijke standaarden.

Bij de uitwisseling van gegevens met keten- en netwerkpartijen zijn privacy en beveiliging, en verantwoording en transparantie aspecten waar bijzondere aandacht aan gegeven moet worden. De uitwisseling van gegevens en informatie met ketenpartijen moet op een veilige en herleidbare wijze plaatsvinden. Daar waar gevoelige (persoon)gegevens worden uitgewisseld dienen specifieke maatregelen genomen te worden om de vertrouwelijkheid van deze gegevens te borgen. De uitwisseling van gegevens met ketenpartijen moet op een transparante wijze plaatsvinden. Te allen tijde moet duidelijk zijn welke (categorieën van) gegevens zijn uitgewisseld. Deze transparantie is vereist om hierover verantwoording af te kunnen leggen. Gemeentelijke knooppunten geven invulling aan de eisen die vanuit de gemeentelijke organisatie gesteld worden aan beveiliging en transparantie. Vanuit een groot aantal domeinen wordt door gemeenten samengewerkt in ketens en netwerken. Denk bijvoorbeeld aan het sociaal domein waar vanuit de uitvoering van de Wmo 2015, de Jeugdwet en de Wet Werk en Inkomen met een groot aantal private en publieke partijen gegevens worden uitgewisseld.

Aandachtpunten[bewerken]

Niet voor alle ketens zijn gemeentelijke knooppunten beschikbaar. Daar waar geen knooppunt beschikbaar is kan door de gemeente direct worden aangesloten op de diensten van keten- en netwerkpartners.

Standaarden[bewerken]

Uitgangspunt bij het integreren van gemeentelijke informatiesystemen met informatiesystemen van keten- of netwerkpartners via knooppunten is dat dit zoveel mogelijk gebaseerd is op standaard koppelvlakken en berichtstandaarden. Indien integratie plaatsvindt over verschillende partijen heen wordt de voorkeur gegeven aan ketenstandaarden. Dergelijke standaarden kunnen gebaseerd zijn op StUF maar ook op andere standaarden. Voorbeelden van ketenstandaarden zijn StUF-CORV in de Jeugdhulp keten, SuwiML in de Werk en Inkomen keten en iWmo en iJw in de Wmo- en Jeugdketen. Vertaling van ketenstandaarden naar gemeentelijke standaarden is gewenst indien de berichten uit de ketenstandaard binnengemeentelijk meervoudig worden gebruikt. Indien verwerking van de berichten beperkt is tot specifieke taak-specifieke applicaties is vertaling niet nodig. Voorbeelden van standaarden die om deze redenen niet naar de gemeentelijke StUF-berichtstandaarden vertaald worden zijn SuwiML in de Werk en Inkomen keten, iWmo in de Maatschappelijke Ondersteuning keten en iJw in de Jeugdzorgketen.

Deze pagina is het laatst bewerkt op 6 okt 2023 om 05:46.