Verantwoording nieuwe GEMMA Principes
| Eerder gebruikte principes | Wijziging/verwerkt | GAP01 Verplaats je in de gebruiker | GAP02 Geef inzicht in de afhandeling van de dienst | GAP03 Lever een kanaal-onafhankelijk resultaat | GAP04 Bundel diensten | GAP05 Bied de dienst proactief aan | GAP06 Hergebruik voor kopen, voor maken | GAP07 Bouw diensten modulair op | GAP08 Standaardiseer waar mogelijk | GAP09 Beschrijf de dienst nauwkeurig | GAP10 Neem gegevens als fundament | GAP11 Pas Doelbinding toe | GAP12 Informeer bij de bron | GAP13 Beheers risico's voortdurend | GAP14 Verifieer altijd | GAP15 Maak diensten schaalbaar | GAP16 Streef naar eenvoud | GAP17 Stuur cyclisch op kwaliteit | GAP18 Biedt regie op gegevens | GAP19 Zorg voor digitale inclusie | GAP20 Zorg voor digitale weerbaarheid |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| GEMMA "oude" Architectuurprincipes | |||||||||||||||||||||
| Onze gemeente biedt de klant een goede informatiepositie | KD04 Verantwoord, KD06 Beschikbaar toegevoegd en zie GAP02, GAP09, GAP10 GAP17 en GAP19 | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||
| Onze gemeente denkt vanuit de positie van een klant | KWD Ethisch verantwoord, KD13 Gebundeld en KD14 Toegankelijk en KD15 Begrijpelijk, KD16 Overzichtelijk en KD17 Vindbaar toegevoegd en zie GAP01, GAP02, GAP04, GAP05 ,GAP09 en GAP19 | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||
| Onze gemeente digitaliseert haar producten en diensten | KWD Toekomstgericht en KD09 Wendbaar, KD11 Duurzaam toegevoegd en zie GAP03, GAP05, GAP10, GAP11 | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||||
| Onze gemeente gaat op een vertrouwelijke manier met gegevens om | KWD01 Vertrouwen en KWD02 Veilig en KD05 Privacy en KD08 Vertrouwelijk en KD07 Integer toegevoegd en zie GAP11, GAP20 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Onze gemeente gebruikt generiek processen en functies | KWD05 Doelmatig, KD09 Wendbaar, KD18 Uniform en KD19 Noodzakelijk en KD kosten efficiënt toegevoegd en zie GAP06, GAP07, GAP08 en GAP16 | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||||
| Onze gemeente hergebruikt gegevens | KWD04 Doeltreffend en KW05 Doelmatig en KD18 Uniform en KD20 Kosten efficiënt toegevoegd en zie GAP06 en GAP07, GAP08, GAP12, GAP16 en GAP18 | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||
| Onze gemeente stelt gegevens als open data beschikbaar | KWD07 Open en KD12 Proactief, KD06 Beschikbaar, KD10 Innovatief toegevoegd en zie GAP06, GAP10 en GAP12 | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| Onze gemeente voert regie over uitbestede diensten | KWD08 Digitaal soeverein toegevoegd, KD04 Verantwoord, KD11 Duurzaam toegevoegd en zie GAP15 | xxx | |||||||||||||||||||
| Principes Digitale Samenleving 2022 (bron)Principes voor de Digitale Samenleving versie 2022 (vng.nl) | |||||||||||||||||||||
| I Digitalisering vraagt democratische besluitvorming | KD22 Rechtmatig toegevoegd. | ||||||||||||||||||||
| II Van maatschappelijke waarde en ethisch verantwoord | KD04 is verantwoord en ethisch verantwoord als kernwaarde toegevoegd. | xxx | |||||||||||||||||||
| III Organiseren en evalueren voor ethiek, verantwoording en controle | Implicatie gebruik Het Landelijk Algoritmeregister toegevoegd in GEMMA en kernwaarde Maatschappelijk verantwoord en ethisch verantwoord in GEMMA toegevoegd | xxx | |||||||||||||||||||
| IV Transparantie centraal | KD01 is Transparant en zie GAP02 | xxx | |||||||||||||||||||
| V Rechten over data geregeld | KD22 Rechtmatig toegevoegd en voorstel implicaties | xxx | |||||||||||||||||||
| VI Juridische basis op orde | KD22 Rechtmatig toegevoegd | ||||||||||||||||||||
| VII Toegankelijke, veilige en gedeelde digitale technologie | vervallen in versie dec 2022 | ||||||||||||||||||||
| Informatie-architectuurprincipes Common Ground en GEMMA gegevenslandschap (bron)GEMMA Gegevenslandschap | |||||||||||||||||||||
| Component gebaseerd : We gebruiken ontkoppelde componenten met afgebakende functionaliteit en gestandaardiseerde interfaces. | zie GAP07 en GAP08 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Open : We werken transparant en controleerbaar met duurzaam toegankelijke gegevens. | KD01 is Transparant en Duurzaamheid komt bij GAP10 terug en KW Open toegevoegd | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Vertrouwd : We zorgen dat informatiebeveiliging en privacy op orde zijn. | KD05 is Privacy en deels geborgd in GAP11 en op orde in GAP13 . KD08 is Vertrouwelijk
Implicatie Privacy by design voor GEMMA toegevoegd |
xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Eenmalige vastlegging : We leggen gegevens eenmalig vast en vragen op bij de bron. | Zie GAP10 en GAP12 Implicaties Registreer bij de bron en ... GEMMA toegevoegd. | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Regie op gegevens : We faciliteren regie op gegevens. | Zie toegevoegd principe op GEMMA GAP18 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Standaarden: We standaardiseren maximaal. | Zie GAP08 | xxx | |||||||||||||||||||
| Samenwerkingsarchitectuurprincipes Common Ground | |||||||||||||||||||||
| Gemeenten bepalen zelf op welke manier en in welk tempo zij aan de transitie naar Common Ground werken (kijken, denken, doen). | Zie nieuwe programma opzet Common Ground | ||||||||||||||||||||
| Rollen en verantwoordelijkheden van gemeenten en VNG worden per opgave expliciet gemaakt zodat duidelijk is wat er van elkaar verwacht wordt. Het draait allemaal om vertrouwen, teamdynamiek en communicatie. | Zie nieuwe programma opzet Common Ground | ||||||||||||||||||||
| Agile werken is de norm: in korte cycli van ontwikkelen, reviewen en verbeteren (veel kleine fouten maken om grote te voorkomen). Gemeenten en de VNG ontwikkelen de werkwijze en de daarbij benodigde vaardigheden gezamenlijk met andere stakeholders. | Zie nieuwe programma opzet Common Ground | ||||||||||||||||||||
| Via het College van Dienstverlening binnen VNG worden standaarden vastgesteld, inclusief de afspraak hoe deze standaarden toegepast worden door gemeenten | Zie nieuwe programma opzet Common Ground | ||||||||||||||||||||
| Realisatie architectuurprincipes Common Ground | |||||||||||||||||||||
| Community : Gemeenten, ketenpartners, marktpartijen en de VNG werken als community samen in het realiseren van Common Ground. | Zie nieuwe programma opzet Common Ground | ||||||||||||||||||||
| Agile: We ontwikkelen incrementeel en iteratief. | Dubbel!
Zie nieuwe programma opzet Common Ground |
||||||||||||||||||||
| Nieuw naast oud: De nieuwe architectuur vervangt geleidelijk de bestaande architectuur. | Check: Implicatie Technical Debt in kaart brengen | ||||||||||||||||||||
| Moderne IT: Kansen voor nieuwe technologie moeten benut worden, mits dit meerwaarde heeft. | KWD03 Toekomstsgericht | ||||||||||||||||||||
| Open source : Stimuleren van open source software om samenwerking en hergebruik te bevorderen. | KWD09 Digitaal soeverein, KD21 Interoperabel (toegevoegd in GEMMA) en GAP06 en GAP07 en Implicatie Voorkeur Open Source toegevoegd in GEMMA | xxx | |||||||||||||||||||
| Uitwisseling : Zorgen voor veilige, betrouwbare, transparante en snelle uitwisseling van gegevens Met de NLX laten we zien hoe dit kan werken. | Check: KD21 Interoperabel (toegevoegd in GEMMA) en NLX wordt nu voorgesteld als standaard. | ||||||||||||||||||||
| GEMMA Gegevensmanagement (bron) | |||||||||||||||||||||
| GM-BP1-Gegevens zijn een bedrijfsmiddel en hebben waarde; Gegevens zijn de basis voor informatie en daarmee de basis van kennis waarop besluiten worden genomen. De gegevens zijn daarmee een belangrijk bedrijfsmiddel en worden ook zo behandeld. | Zie GAP10 | xxx | |||||||||||||||||||
| GM-BP2 - Gegevens worden gedeeld; De gemeente is eigenaar of afnemer van gegevens en niet een afdeling of cluster. Gegevens worden door de gemeente zo breed mogelijk gedeeld. Daar waar mogelijk en toegestaan als open data, en daar waar dat door wetgeving en bedrijfsmatige of ethische afwegingen niet kan zo breed mogelijk binnen de overheid en gemeente. | zie GAP 12 en implicaties rondom open data en data governance | xxx | |||||||||||||||||||
| GM-BP3 - Gegevens worden conform wet- en regelgeving verwerkt.Het doel waarvoor gegevens gebruikt mogen worden is vastgelegd in wet- en regelgeving. We verwerken gegevens conform deze wet en regelgeving. | zie GAP11
Ook Implicaties privacy by desgin en doelbinding en recht om vergeten te worden toegevoegd in GEMMA |
xxx | |||||||||||||||||||
| Regie op gegevens leidende principes (bron)Leidende principes Regie op Gegevens | |||||||||||||||||||||
| Burger centraal | verwerkt in GAP01, gebruiker is ook burger | xxx | |||||||||||||||||||
| Vertrouwen | KWD01 Vertrouwen | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||||
| Transparantie | KD01 Transparant | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Interoperabliteit | KD21 Interoperabel (toegevoegd in GEMMA) | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Balans in belangen | verwerkt in GAP18 en GAP20 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Principes Basisprocessen (bron) | |||||||||||||||||||||
| Een basisproces is de set maximaal gestandaardiseerde handelingen, benodigde gegevens en beslisregels voor de uitvoering van een publiek(e) of privaat(rechtelijke) taak van gemeenten zodanig vormgegeven dat deze taak zoveel mogelijk geautomatiseerd kan worden uitgevoerd. | Definitie | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Een basisproces kan uitgebreid worden met optionele handelingen. | Definitie | ||||||||||||||||||||
| Handelingen in een basisproces kunnen in volgorde aangepast worden als er geen dwingende relatie is met een voorgaande of opvolgende handeling. | Laten vervallen. Kan altijd. | ||||||||||||||||||||
| Basisprocessen en hun onderdelen worden gezamenlijk beheerd en ontsloten via registers. | Verwerkt in implicatie in GEMMA | ||||||||||||||||||||
| Basisprocessen worden ontwikkeld onder architectuur. | Werken onder architectuur is niet echt geborgd en deze ook niet. Is een algemeen geldende afspraak en daarmee een ander soort richtinggevende uitspraak. | ||||||||||||||||||||
| Basisprocessen zijn gemodelleerd volgens de BPMN versie 2 standaard. | Implicatie toegevoegd in GEMMA | xxx | |||||||||||||||||||
| Domein Dienstverlening : Omichannel Product Dienst Status (bron) | |||||||||||||||||||||
| PDS-informatie is aangepast op de behoefte van de ontvanger | Zie GAP01, GAP02, GAP05, GAP09 en GAP19 | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||
| PDS-informatie kan via meerdere kanalen worden verkregen | Zie GAP03, GAP18 en GAP19 | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| Voor het leveren van PDS-informatie worden zo mogelijk bestaande componenten en standaarden (her)gebruikt | Zie GAP06, GAP07 en GAP08 | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| PDS-informatie komt uit de bron | Zie GAP12 | xxx | |||||||||||||||||||
| PDS-informatie wordt vertrouwelijk verwerkt | Zie GAP11 en GAP14 en KD01 Vertrouwelijk KD08 Vertrouwelijk | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| Position paper dienstverlening, leidende principes | |||||||||||||||||||||
| We bedienen inwoners en ondernemers zo goed als mogelijk op het kanaal dat zij kiezen, vanuit het principe ‘online waar het kan en persoonlijk waar het moet’. | Zie GAP01, GAP03 en GAP04 | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||
| We bieden toegankelijke en begrijpelijke dienstverlening, zodat iedereen eenvoudig zaken met ons kan doen | Zie GAP02, GAP09 en GAP16 en KD15 Begrijpelijk en KD17 Vindbaar | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| We werken zichtbaar samen met onze ketenpartners en mede-overheden, zodat inwoners en ondernemers integrale dienstverlening ervaren. | Zie GAP04 en KD18Uniform | xxx | |||||||||||||||||||
| We maken gebruik van landelijke standaarden en oplossingen, waardoor onze dienstverlening eenduidiger, veiliger en goedkoper wordt. | Zie GAP05, GAP06 en GAP07 | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| We maken gebruik van nieuwe technologische mogelijkheden, zodat wij passende, proactieve dienstverlening kunnen bieden aan onze inwoners en ondernemers. | Zie GAP05 en KWD03 Toekomstgericht | xxx | |||||||||||||||||||
| VNG API Standaarden (bron)Uitwerking GEMMA Principes | |||||||||||||||||||||
| Transitie van platformen naar protocollen | voorstel apart inrichtingprincipe op interactielaag | ||||||||||||||||||||
| API access op grond van federatieve protocollen | voorstel apart inrichtingprincipe op interactielaag | ||||||||||||||||||||
| Toekomstige oplossing richting Zero Trust Architectuur | voorstel apart inrichtingprincipe op interactielaag | xxx | |||||||||||||||||||
| Toegang op basis van policy based access control | voorstel apart inrichtingprincipe op interactielaag | ||||||||||||||||||||
| Granulariteit van API’s en hiërarchie van policies als onderliggend uitgangspunt | voorstel apart inrichtingprincipe op interactielaag | ||||||||||||||||||||
| Status en relatie zaakgericht werken NORA? (bron)Principes Zaakgericht werken | |||||||||||||||||||||
| AP 26 Afnemer heeft inzage: de afnemer heeft inzage in de eigen informatie en het gebruik er van | Zie GAP02 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| AP28 Afspraken vastgelegd | Zie GAP02 en GAP09 | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| AP 21 Bundeling van diensten | Zie GAP04 | xxx | |||||||||||||||||||
| AP01 Diensten zijn herbruikbaar | Zie GAP05, GAP06 en GAP07 | xxx | xxx | xxx | |||||||||||||||||
| AP27 Eén verantwoordelijke organisatie | Zie GAP06, GAP07 Implicaties : no wrong door | xxx | xxx | ||||||||||||||||||
| AP05 Nauwkeurige dienstbeschrijving: de dienst is nauwkeurig beschreven | Zie GAP09 | xxx | |||||||||||||||||||
| AP25 Transparante dienstverlening | Zie GAP01, GAP02, GAP13, GAP14, GAP18 en GAP19 en KD01 Transparant | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | xxx | ||||||||||||||
| AP30 Verantwoording dienstlevering mogelijk | Zie GAP02, GAP13 en GAP18 | xxx | xxx | xxx |
Deze pagina is het laatst bewerkt op 26 sep 2023 om 16:46.