GEMMA Online

GEMMA modelleerafspraken en afgeleide relaties



In de GEMMA modelleerafspraken staat exact weergegeven welke concepten in de GEMMA gebruikt zijn. In de modelleerafspraken kun je bijvoorbeeld aflezen hoe de hiërarchie in het bedrijfsfunctiemodel is opgebouwd en wat de opbouw is van het applicatiefunctiemodel.

Op basis van dit model zijn tevens de ArchiMate export bestanden uit de Softwarecatalogus van een gemeente/samenwerking en leverancier gedocumenteerd.

In de onderstaande view is weergegeven welke relaties worden afgeleid ten behoeve van de Softwarecatalogus.


ArchiMateNote GEMMA Een domein is een afgebakende groep bedrijfsfuncties die in de gemeentelijke praktijk vaak in samenhang worden ingericht en gebruikt Eigenchappen van domein: * GEMMA type ='Groep' * GEMMA subtype ='Domein' (Grouping) Domein ArchiMateNote GEMMA bedrijfsfunctiemodel De lagen van het GEMMA bedrijfsfunctiemodel Eigenchappen: * GEMMA type ='Bedrijfsfunctie laag' (BusinessFunction) Laag Onderverdeling van de uitvoeringslaag in domeinspecifieke uitvoering Eigenschappen: * GEMMA type =Bedrijfsfunctie domein' (BusinessFunction) Uitvoeringsdomein Een bedrijfsfunctie is een gedragselement dat gedrag groepeert op basis van een bepaalde verzameling criteria (zoals vereiste bedrijfsmiddelen en/of competenties). Eigenchappen van bedrijfsfunctie * GEMMA type ='Bedrijfsfunctie' * Een bedrijfsfunctie kan meerdere sub bedrijfsfuncties hebben. Sub bedrijfsfuncties hebben geen eigenschap GEMMA type (BusinessFunction) Bedrijfsfunctie ArchiMateNote GEMMA informatiearchitectuur De buitengemeentelijke component is een applicatiecomponent die staat voor de sectorale en landelijke voorzieningen waar gemeenten informatie ophalen, delen en of uitwisselen van gegevens met overheidsorganisaties, ketenpartners, burgers en bedrijven. Eigenschappen van een buitengemeentelijke component: * GEMMA type='buitengemeentelijke component' (ApplicationComponent) Buitengemeentelijke component Een referentiecomponent is een type applicatiecomponent. Een applicatiecomponent is een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces. Applicatiecomponenten stellen functionaliteit beschikbaar, die gebruikt wordt om de applicatiediensten mee te leveren. Eigenschappen van de referentiecomponent: * GEMMA type = 'Referentiecomponent' * GEMMA status - Status van de referentiecomponent in de GEMMA. Alleen referentiecomponenten met status 'In gebruik' worden opgenomen in de Softwarecatalogus (ApplicationComponent) Referentiecomponent De groepering van applicatieservices voor een doelgroep binnen een domein Eigenschappen: * GEMMA type ='Groep' * GEMMA subtype ='Domein en doelgroep' (Grouping) Domein en doelgroep De buitengemeentelijke service (of koppelvlak) is een applicatie service die de sectorale en landelijke voorzieningen aanbieden aan haar afnemers. Eigenschappen van een buitengemeentelijke service: * GEMMA type = 'Buitengemeentelijke service' (ApplicationService) Buitengemeentelijke service Een applicatieservice ontsluit functionaliteit naar afnemers van die functionaliteit. Een voorbeeld van een applicatieservice is de 'Aanmaken zaak' service. (ApplicationService) Applicatieservice Grouping Buitengemeentelijk stelsel ArchiMateNote GEMMA standaardenlijst Een document dat een set van regels bevat die beschrijven hoe mensen materialen, producten, diensten, technologieën, taken, processen en systemen dienen te ontwikkelen en beheren Een standaard wordt gemodelleerd met het Archimate concept constraint, een beperking van de ontwerpruimte voor het realiseren van 'iets' Eigenschappen van een standaard * GEMMA type='Standaard' * GEMMA status - Status van de standaard op de GEMMA standaardenlijst. Alleen standaarden met status 'In gebruik' worden opgenomen in de Softwarecatalogus * URL - Website met meer informatie over de standaard * Afkorting - Afgekorte aanduiding voor de naam van de standaard * Beheerder - Organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de standaard * Compliancy - Compliancy instrument waarmee kan worden aangetoond dat een pakket de standaard correct heeft implementeerd * Compliancy URL - Website met meer informatie over het compliancy instrument * Grondslag - is het gebruik van de standaard verplicht op basis van wettelijke gebruik van een voorziening of de Pas-toe-of-leg-uit lijst (Constraint) Standaard Een door de beheerder van de standaard uitgebrachte versie. Eigenschappen van een standaarversie: * GEMMA type='Standaardversie' * Versieaanduiding - De versieaanduiding van de standaardversie * Status - Aanduiding of de standaardversie in gebruik is of bijvoorbeeld nog in ontwikkeling (Constraint) Standaardversie Indeling van standaarden voor de (mate van) bouwbaarheid en testbaarheid. Standaarden kunnen als producten worden getypeerd in eindproducten, halffabrikaten, grondstoffen en gegevensstandaarden. Deze typering is een indicatie wat de benodigde inspanning is om de specificatie te completeren om tot een werkende koppeling te komen. Eigenschappen van een gradatie * GEMMA type='Groep' * GEMMA subtype='Gradaties' (Grouping) Gradaties De doelgroep is een ordening van de gemeentelijke applicatieservices naar de groep gebruikers. Een doelgroep is bijvoorbeeld de inwoners en ondernemers Eigenchappen van een doelgroep: * GEMMA type ='Groep' * GEMMA subtype ='Doelgroep' De doelgroep is de gebruikersgroep voor wie een applicatieservice bedoeld is, bijvoorbeeld de inwoners en ondernemers. Eigenchappen van een doelgroep: * GEMMA type ='Groep' * GEMMA subtype ='Doelgroep' (BusinessRole) Doelgroep ArchiMateNote De groene relaties worden afgeleid door de GEMMA List API en aangeboden aan de Softwarecatalogus. Deze afgeleide relaties worden niet opgeslagen in het model AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus. Regel voor afleiden: * Maakt tussen de Buitengemeentelijke component een relatie met de standaard, wanneer geldt dat één van de buitengemeentelijke koppelvlakken deze standaard voorschrijft. * Deze relatie bestaat niet in het model, alleen in de Softwarecatalogus (AssociationRelationship) Afgeleide standaard BG voorziening RealizationRelationship Met de 'Verplicht / Aanbevolen' relatie wordt voor een referentiecomponent voorgeschreven welke standaard verplicht of aanbevolen is. Eigenschappen van de relatie 'aanbevolen of verplichte standaard' * Verbindingsrol = 'Aanbevolen' of 'Verplicht' (RealizationRelationship) Verplicht / Aanbevolen AssociationRelationship Bedrijfsfunctie- filter AssociationRelationship Doelgroepfilter Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus. Een referentiecomponent wordt gebruikt in één of meerdere domeinen (AssociationRelationship) Domeinfilter Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus. Regel voor afleiden: * Als een referentiecomponent een "Aanbevolen of verplicht" relatie met een standaard heeft, maak dan een "Aanbevolen of verplicht" relatie met alle onderliggende standaardversies waarvoor geldt dat de GEMMA status in gebruik is. * Deze relatie bestaat niet in het model, alleen in de Softwarecatalogus (AssociationRelationship) Afgeleide standaardversie refcomp RealizationRelationship AggregationRelationship ServingRelationship RealizationRelationship ondersteunt ServingRelationship AggregationRelationship AggregationRelationship SpecializationRelationship is versie van AggregationRelationship AssociationRelationship Deze svg is op 05-07-2022 03:47:30 CEST gegenereerd door ArchiMedes™ © 2016-2022 ArchiXL. ArchiMedes 05-07-2022 03:47:30 CEST

Softwarecatalogus afgeleide relaties (uit model: GEMMA kennismodel) - Toon SVG - Download als csv


Elementen[bewerken]

Element Beschrijving ToelichtingElementtype
Applicatieservice Een applicatieservice ontsluit functionaliteit naar afnemers van die functionaliteit. Een voorbeeld van een applicatieservice is de 'Aanmaken zaak' service.
    Bron: ArchiMate 2.1
ApplicationService
Bedrijfsfunctie Een bedrijfsfunctie is een gedragselement dat gedrag groepeert op basis van een bepaalde verzameling criteria (zoals vereiste bedrijfsmiddelen en/of competenties).

Eigenchappen van bedrijfsfunctie

  • GEMMA type ='Bedrijfsfunctie'
  • Een bedrijfsfunctie kan meerdere sub bedrijfsfuncties hebben. Sub bedrijfsfuncties hebben geen eigenschap GEMMA type
    Bron: ArchiMate 2.1
BusinessFunction
Buitengemeentelijk stelsel
    		Grouping
    Buitengemeentelijke component De buitengemeentelijke component is een applicatiecomponent die staat voor de sectorale en landelijke voorzieningen waar gemeenten informatie ophalen, delen en of uitwisselen van gegevens met overheidsorganisaties, ketenpartners, burgers en bedrijven.

    Eigenschappen van een buitengemeentelijke component:

    • GEMMA type='buitengemeentelijke component'
      Bron: GEMMA 2.0
    		ApplicationComponent
    Buitengemeentelijke service De buitengemeentelijke service (of koppelvlak) is een applicatie service die de sectorale en landelijke voorzieningen aanbieden aan haar afnemers.

    Eigenschappen van een buitengemeentelijke service:

    • GEMMA type = 'Buitengemeentelijke service'
      Bron: GEMMA 2.0
    		ApplicationService
    Doelgroep De doelgroep is een ordening van de gemeentelijke applicatieservices naar de groep gebruikers. Een doelgroep is bijvoorbeeld de inwoners en ondernemers

    Eigenchappen van een doelgroep:

    • GEMMA type ='Groep'
    • GEMMA subtype ='Doelgroep'

    De doelgroep is de gebruikersgroep voor wie een applicatieservice bedoeld is, bijvoorbeeld de inwoners en ondernemers.

    Eigenchappen van een doelgroep:

    • GEMMA type ='Groep'
    • GEMMA subtype ='Doelgroep'
      Bron: GEMMA 2
    		BusinessRole
    Domein Een domein is een afgebakende groep bedrijfsfuncties die in de gemeentelijke praktijk vaak in samenhang worden ingericht en gebruikt

    Eigenchappen van domein:

    • GEMMA type ='Groep'
    • GEMMA subtype ='Domein'
      Bron: GEMMA 2
    		Grouping
    Domein en doelgroep De groepering van applicatieservices voor een doelgroep binnen een domein

    Eigenschappen:

    • GEMMA type ='Groep'
    • GEMMA subtype ='Domein en doelgroep'
      		Grouping
      Gradaties Indeling van standaarden voor de (mate van) bouwbaarheid en testbaarheid. Standaarden kunnen als producten worden getypeerd in eindproducten, halffabrikaten, grondstoffen en gegevensstandaarden. Deze typering is een indicatie wat de benodigde inspanning is om de specificatie te completeren om tot een werkende koppeling te komen.

      Eigenschappen van een gradatie

      • GEMMA type='Groep'
      • GEMMA subtype='Gradaties'
        Bron: GEMMA 2
      		Grouping
      Laag De lagen van het GEMMA bedrijfsfunctiemodel

      Eigenchappen:

      • GEMMA type ='Bedrijfsfunctie laag'
        Bron: GEMMA 2
      		BusinessFunction
      Referentiecomponent Een referentiecomponent is een type applicatiecomponent. Een applicatiecomponent is een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces. Applicatiecomponenten stellen functionaliteit beschikbaar, die gebruikt wordt om de applicatiediensten mee te leveren.

      Eigenschappen van de referentiecomponent:

      • GEMMA type = 'Referentiecomponent'
      • GEMMA status - Status van de referentiecomponent in de GEMMA. Alleen referentiecomponenten met status 'In gebruik' worden opgenomen in de Softwarecatalogus
        Bron: GEMMA 2.0
      		ApplicationComponent
      Standaard Een document dat een set van regels bevat die beschrijven hoe mensen materialen, producten, diensten, technologieën, taken, processen en systemen dienen te ontwikkelen en beheren

      Een standaard wordt gemodelleerd met het Archimate concept constraint, een beperking van de ontwerpruimte voor het realiseren van 'iets'

      Eigenschappen van een standaard

      • GEMMA type='Standaard'
      • GEMMA status - Status van de standaard op de GEMMA standaardenlijst. Alleen standaarden met status 'In gebruik' worden opgenomen in de Softwarecatalogus
      • URL - Website met meer informatie over de standaard
      • Afkorting - Afgekorte aanduiding voor de naam van de standaard
      • Beheerder - Organisatie die verantwoordelijk is voor het beheer van de standaard
      • Compliancy - Compliancy instrument waarmee kan worden aangetoond dat een pakket de standaard correct heeft implementeerd
      • Compliancy URL - Website met meer informatie over het compliancy instrument
      • Grondslag - is het gebruik van de standaard verplicht op basis van wettelijke gebruik van een voorziening of de Pas-toe-of-leg-uit lijst
        Bron: NORA 3.0
      		Constraint
      Standaardversie Een door de beheerder van de standaard uitgebrachte versie.

      Eigenschappen van een standaarversie:

      • GEMMA type='Standaardversie'
      • Versieaanduiding - De versieaanduiding van de standaardversie
      • Status - Aanduiding of de standaardversie in gebruik is of bijvoorbeeld nog in ontwikkeling
        Bron: GEMMA 2.0
      		Constraint
      Uitvoeringsdomein Onderverdeling van de uitvoeringslaag in domeinspecifieke uitvoering

      Eigenschappen:

      • GEMMA type =Bedrijfsfunctie domein'
        Bron: GEMMA 2
      		BusinessFunction


      Relaties[bewerken]

      Van RelatieNaar Beschrijving ToelichtingElementtype
      Afgeleide standaard BG voorziening Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus.

      Regel voor afleiden:

      • Maakt tussen de Buitengemeentelijke component een relatie met de standaard, wanneer geldt dat één van de buitengemeentelijke koppelvlakken deze standaard voorschrijft.
      • Deze relatie bestaat niet in het model, alleen in de Softwarecatalogus
        		AssociationRelationship
        Afgeleide standaardversie refcomp Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus.

        Regel voor afleiden:

        • Als een referentiecomponent een "Aanbevolen of verplicht" relatie met een standaard heeft, maak dan een "Aanbevolen of verplicht" relatie met alle onderliggende standaardversies waarvoor geldt dat de GEMMA status in gebruik is.
        • Deze relatie bestaat niet in het model, alleen in de Softwarecatalogus
          Eigenschappen van de relatie 'aanbevolen of verplichte standaard'
        • Verbindingsrol = 'Aanbevolen' of 'Verplicht'
        • Object ID - Unieke sleutel van standaardversie, GUID overgenomen uit KING architectuurtool
        		AssociationRelationship
        Bedrijfsfunctiefilter
          		AssociationRelationship
          Doelgroepfilter
            		AssociationRelationship
            Domeinfilter Dit is een afgeleide relatie die wordt aangemaakt en doorgeven aan de Softwarecatalogus. Een referentiecomponent wordt gebruikt in één of meerdere domeinen
              		AssociationRelationship
              Id-22fb339761b84204b4abd97c0faa8083
                		AssociationRelationship
                Id-38ff5c0f9e4d44febd16cd77eb13c795
                  		AggregationRelationship
                  Id-3e65e9b1a1b94c92968e5dab5bec4e34
                    		AggregationRelationship
                    Id-4a50aa428eb64542936b0b76b2ab9346
                      		AggregationRelationship
                      Id-7747c6bf8e9144bfb771afcd724a7ba7
                        		AggregationRelationship
                        Id-80974
                          		AggregationRelationship
                          Id-80983
                            		AggregationRelationship
                            Id-80d5da1276db4275bb8f9eb9a2bc5d01
                              		AggregationRelationship
                              Id-81013
                                		ServingRelationship
                                Id-81293
                                  		RealizationRelationship
                                  Id-81303
                                    		RealizationRelationship
                                    Id-81313
                                      		ServingRelationship
                                      Id-9c54ea27979e4398bbb71b06f6cb8ec6
                                        		AggregationRelationship
                                        Id-bada497848954b0ca4a76e2fa98c9c64
                                          		AggregationRelationship
                                          Id-c9c383bfaaf34cff9d6df8db945bfcd2
                                            		AggregationRelationship
                                            Id-d02139d0583543adac8838cf3d6eea37
                                              		AggregationRelationship
                                              Id-eb94bc61dacc4f8c9ddaefd5dd9ca95c
                                                		AggregationRelationship
                                                Verplicht / Aanbevolen Met de 'Verplicht / Aanbevolen' relatie wordt voor een referentiecomponent voorgeschreven welke standaard verplicht of aanbevolen is.

                                                Eigenschappen van de relatie 'aanbevolen of verplichte standaard'

                                                • Verbindingsrol = 'Aanbevolen' of 'Verplicht'
                                                  Met deze relatie word vastgelegd wanneer - voor welke referentiecomponent - een standaard verplicht of aanbevolen is. Van de verplichte standaard wordt een pakket geacht de in gebruik zijnde standaardversie(s) te ondersteunen. Eigenschappen van de relatie 'aanbevolen of verplichte standaard'
                                                • Verbindingsrol = 'Aanbevolen' of 'Verplicht'
                                                • Object ID - Unieke sleutel van standaardversie, GUID overgenomen uit KING architectuurtool
                                                		RealizationRelationship
                                                is versie van
                                                  		SpecializationRelationship
                                                  ondersteunt
                                                    		RealizationRelationship

                                                    De GEMeentelijke ModelArchitectuur met een verzameling samenhangende kaders, richtlijnen, referentiemodellen en standaarden die gemeenten helpt bij het inrichten van hun IT-omgeving en processen.

                                                    Een samenhangende hoeveelheid werk met een welgedefinieerde aanleiding en een welgedefinieerd eindresultaat, waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden.

                                                    Een door een applicatie geleverde dienst (te gebruiken via applicatieinterfaces).

                                                    Activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn.

                                                    Activiteiten die zijn gegroepeerd omdat daarvoor vergelijkbare bedrijfsmiddelen, kennis of competenties nodig zijn.

                                                    Een modulair, zelfstandig inzetbaar en vervangbaar deel van een systeem, dat zijn functionaliteit aanbiedt via goed gedefinieerde interfaces.

                                                    Betekenisvolle gegevens.

                                                    Objectief waarneembare neerslag of registratie van feiten op een bepaald medium, zodanig dat deze data uitgewisseld en voor langere tijd bewaard kunnen worden.

                                                    Alle belanghebbenden van overheidsdienstverlening in de ruimste zin van het woord.

                                                    Een computerprogramma om een specifieke taak uit te voeren die geen betrekking heeft op de werking van de computer zelf.

                                                    Een type applicatiecomponent dat binnen een referentiearchitectuur benoemd is als elementair bouwblok

                                                    Een type applicatiecomponent dat binnen een referentiearchitectuur benoemd is als elementair bouwblok

                                                    Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.

                                                    Een document met erkende afspraken, specificaties of criteria over een product, een dienst of een methode.

                                                    Groepering van services die aan afnemers worden aangeboden, met als doel het bevorderen van uniformiteit en efficiëntie binnen de overheid.

                                                    Overgenomen van "https://www.gemmaonline.nl/index.php?title=Kennismodel_verbonden_met_de_Softwarecatalogus&oldid=830222"